گروه گزارش ویژه سپیدار خبر: - روزنامه "تایمز اسرائیل" در روز دوشنبه 31 شهریور1393 ، 22 سپتامبر با اشاره به فعالیت‌های امنیتی موساد اعلام کرد :"مردی که قبل و بعد از حادثه المپیک مونیخ در سال 1972 میلادی ریاست واحد عملیاتی موساد را بر عهده داشت دیروز در سن 87 سالگی درگذشت. "مایک هراری" به همراه "پنینا" همسر، دو فرزند و پنج نوه‌اش زندگی می‌کرد." سپس"تایمز اسرائیل" چنین ادامه داد:"در سال 1980 میلادی "هراری" بازنشسته شد. او در اواسط سال 2000 میلادی از سوی "مئیر داگان" رییس وقت دستگاه امنیتی رژیم اسرائیل فراخوانده شد. او بخشی از یکی از "مهم‌ترین عملیات مخفیانه موساد" را به "هراری" واگذار کرد این موضوع در کتاب" مرد عملیات : داستان مایک هراری فرمانده واحد عملیات موساد" نوشته آهارون کلاین. "איש המבצעים: סיפורו של מייקהררי, מפקד היחידה המבצעית של המוסד" (הוצאתכתר) مطرح‌شده است.

مایک هراری چند روز پیش از مرگ

بعدها روزنامه "تایمز اسرائیل" به نقل از یکی از منابع آگاه در موساد گزارش داد که منظور از "مهم‌ترین عملیات" مأموریت درباره برنامه هسته‌ای ایران بوده است. این منبع آگاه در ادامه خاطرنشان کرده که "هراری" برای این موضوع ماه‌ها در خارج از سرزمین‌های اشغالی مشغول جمع‌آوری اطلاعات بوده است. این منبع خاطرنشان کرده که احتمالاً هراری به سرزمین "دشمن" (ایران) اعزام نشده بود بااین‌حال، گویا او "راه‌حلی خلاقانه برای حل مشکلی ارائه کرده که قابل‌حل شدن نبوده است."

مایک هراری، مردی که به جیمز باند صهیونیست مشهور بود مهارتش در هدایت عملیات‌های تروریستی بود. افسری که ترور مبارزان فلسطینی کسب‌وکارش بود و به همین سبب، عنوان "فرمانده افسانه‌ای" از سوی جامعه امنیتی رژیم اسرائیل بر وی اطلاق می‌شد. مردی که در رأس برنامه جاسوسی موساد علیه برنامه هسته‌ای ایران قرار داشت. مئیر داگان که تا سال 2011 رئیس موساد بود و عمده فعالیت‌هایش بر جاسوسی از برنامه هسته‌ای ایران متمرکز شده بود، هراری را نفر اصلی طرح‌های موساد برضد برنامه‌ هسته‌ای ایران قرار داده بود که ترور دانشمندان هسته‌ای ایران از جمله اقدامات برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی شده او بود.

هراری بالاخره در سن 87 سالگی به ایستگاه مرگ رسید و به اجدادش پیوست. نام وی با برهه‌ای خاص از تاریخ مبارزات برحق ملت مظلوم فلسطین و نیز تحولات سیاسی – امنیتی منطقه غرب آسیا عجین شده است.

نوه ها و خانواده هراری در مراسم خاکسپاری وی

اما آنچه تایمز اسرائیل نگفت این است که مایک هراری نماد تروریسم دولتی اسرائیل و یکی از معماران دیپلماسی و عملیات پنهان رژیم صهیونیستی در جهان، به‌ویژه آمریکای لاتین و نیز از طراحان و فرماندهان ارشد اقدامات مخفی این رژیم بود. امری که در سخنان برخی مسئولان ارشد این رژیم در مراسم خاک‌سپاری وی بیان شد.

چنانچه موشه یعالون با ستایش از هراری گفت: "مایک متعلق به گونه نادری از مردان است که توان دولت سازی دارند. بسیاری از فعالیت های مایک هراری به عنوان یک جنگجو و فرمانده موساد برای امنیت اسرائیل، شناخته شده نیست و هرگز شناخته نخواهد شد‌، اما همه کسانی که او را می‌شناسند، می‌دانند که این مرد انجام جسارت انجام اقدامات نادر و پیشگامانه را همراه با شجاعت و خلاقیت داشت و بر موساد و نسل‌های آن تأثیرنهاد و جزو جنگنده‌های آشکار این روز و برای سال‌های سال باقی می‌ماند‌. "

شابتای شاویت رئیس سابق موساد (1989-1996) هم در این مراسم گفت: "من او را زمانی ملاقات کردم که من در آغاز راه موساد بودم. در دهه 1970 نیروی تابع وی بودم. او ذهنی قوی داشت و قدرت ادغام رشته های مختلف در زمینه اطلاعات را داشت‌. حرفه اصلی اوعملیات پیچیده بود که برخی از آنها منتشر شده است مانند تعقیب قاتلان شهروندان یهودی با این حال، بسیاری از عملیات های وی اعلام نشده‌، و این خوب است. او سهم قابل توجهی در قابلیت بازدارندگی دولت اسرائیل علیه کشورهای عربی داشت. و خیلی زود است که در مورد آن صحبت شود‌. او شخصیتی کاریزماتیک داشت و همیشه مایل بود تا در خط مقدم باشد و به همین ترتیب زیردستان خود را نیز اینگونه آموخت. "

شابتای شاویت رئیس اسبق موساد 1989-1996 در خاکسپاری هراری

این یادداشت نگاهی گذرا خواهد داشت به سوابق اطلاعاتی و پنهان مایک هراری به عنوان یکی از چهره‌های برجسته ی تروریسم دولتی و اقدامات پنهان وی تا به این بهانه بخشی از تاریخ تروریسم دولتی و دیپلماسی پنهان رژیم صهیونیستی مورد بازخوانی و بازروایی انتقادی قرارگیرد.

ورود به دنیای موساد

"میکائیل -مایکل- هراری" معروف به "مایک هراری" در یک خانواده معروف از یهودیان سفارادی در 18 فوریه سال 1927 میلادی متولد شد. او در سال 1943 میلادی، در سن 16 سالگی درباره سنش دروغ گفت و به سازمان تروریستی و زیرزمینی پالماخ (‌جنگجویان نخبه صهیونیستی در پاکسازی سرزمین فلسطین از فلسطینیان‌) پیوست و از واحد ارتباطات سری سازمان عملیاتی مهاجرت غیرقانونی یهودیان به فلسطین موسوم به گیدانیم فارغ التحصیل شد. وی پس از برگزاری بیستمین سال تولدش به بندر"مارسی" فرستاده شد و فرماندهی جابجایی 1.300 یهودی را به طور غیر قانونی به سرزمین‌های اشغالی را از سوی سازمان «موساد لِ عالیابت» (زیر مجموعه آژانس یهود برای انتقال یهودیان به فلسطین) با نام رمز الکس برعهده گرفت.

هراری سمت چپ ، میلان 1947 -  هراری در جوانی ، در ایتالیا و در کنار اعضاء سازمان پالماخ

هراری طی مدت فعالیت در «‌موساد لِ عالیابت» در ایتالیا و فرانسه روش‌های زندگی مخفیانه را آموخت. فعالیت‌های وی در این سازمان حداقل یکبار در یک رمان اسرائیلی به نام The Gideonim Shabtai Teveth منعکس شده است. در این رمان از وی با نام الکس یاد می‌شود. هراری و در جنگ میان رژیم صهیونیستی و ارتش‌های عربی در سال 1948 نیز شرکت کرد.

جیمز انگلتون ؛ دوست خوب اسرائیل

هراری در زمان فرماندهی عملیات مهاجرت 1.300 یهودی را به طور غیر قانونی به سرزمین‌های اشغالی را توسط عالیابت در رم با هماهنگی جیمز انگلتون رئیس وقت ایستگاه سرویسOSS   (سلف سرویس CIA‌) در رم به انجام رساند. هراری با پرداخت رشوه‌های کلان توانست به این مهم نائل شود.

«جیمز انگلتون» کسی که از او به عنوان «قدرتمندترین و مرموزترین چهره CIA و «سرجاسوس» CIA یاد می‌شود، در سال 1954 به ریاست ضدجاسوسی CIA رسید. وی پیش از آن به یکی از مهمترین پست‌های CIA دست یافته بود. او رابط رسمی CIA با تمام سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای خارجی متحد آمریکا بود. روابط نامبرده با اسرائیل، آن قدر نزدیک بود که از وی به عنوان «عامل اسرائیلی‌ها» یاد می‌شد. اسرائیلی‌ها هم به پاس قدردانی از خدمات بیشمار انگلتون بنای یادبودی از او در سرزمین‌های اشغالی، برپا کرده‌اند.

انگلتون در رم توسط پایگاه سیاسی آژانس یهود شناسایی و مناسب رابطه تشخیص داده شد. آژانس یهود و موساد لِ عالیابت در وی یک متحد قوی می‌دید. این رابطه به مرور زمان گرم‌تر و عمیق‌تر شد به نحوی که زمانی که انگلتون مسئولیت رابطه با سرویس‌های اطلاعاتی خارجی در CIA را بر عهده گرفت کلید رابطه با موساد و سرویس‌های امنیتی صهیونیستی را در انحصار خود نگه داشت و از ان به مثابه کلید گنجینه‌ای استراتژیک بهره می‌برد. انگلتون توانست بذر دوستی با اسرائیل و دشمنی با اعراب را در دل CIA بکارد. بذری که دهه‌های بعد به بار نشست و پیوندی فوق راهبردی میان آنها برقرار کرد.

در جاده‌ای که در نهایت به بزرگراه بیت المقدس تل آویو می‌پیوندد، پلاکی وجود دارد که نوشته روی آن به انگلیسی و عبری به این مضمون است: «جیمز جِزِس انگلتون. 1987-1917. به یاد یک دوست خوب.» عین همین ستایش روی پلاکی کوبیده شده بر دیواری مشرف بر بخش قدیمی شهر بیت المقدس هم نوشته شد و در سال 1987 [1366] در حضور عده‌ای از مقام‌های قدیمی و جدید اطلاعاتی رژیم اسرائیل پرده برداری گردید. امنیتی‌های اسرائیل به افتخار یکی از همکاران خود در دنیای اطلاعات و کسی در آنجا گرد آمده بودند که حدود یک ربع قرن، قدرتمندترین و مرموزترین چهره CIA بود. انگلتون در بسیاری از رخدادهای عجیب و سری دنیای اطلاعات درگیر بود، اما اسرائیلی‌ها دوست دارند به صورتی از او یاد کنند که گویی به آنها نزدیکی ویژه‌ای داشته است.

جیمز انگلتون رئیس ضد جاسوسی CIA و دوست خوب اسرائیل

به همین دلیل است که برای تعظیم به مقام و خاطره‌اش بنای یادبود بپا کرده‌اند. زمانی پیش، اینکه یک رئیس امور اطلاعاتی و جاسوسی آمریکا این چنین مورد کرنش و احترام اسرائیلی‌ها قرار گیرد، امری غیرقابل درک بنظر می‌رسید، در واقع پذیرش این احترام از سوی رفقای وی در ایالات متحده نیز چندان قابل درک نبود. هنگامی که انگلتون برای نخستین بار به اسرائیل رفت، این دولت تازه تأسیس به هیچ عنوان یک متحد وفادار ایالات متحده در نطر گرفته نمی­شد و برعکس، اسرائیل ارتباطات ایدئولوژیک و سیاسی بسیار محکمی با اتحاد شوروی و سیستم آن داشت.

جیمز انگلتون در اکتبر 1951 [1320] اولین سفر خود را به اسرائیل آغاز کرد و این اولین دیدار از تعداد زیادی ملاقات بود که در دوران خدمتش با مقامات اسرائیلی در داخل اسرائیل داشت. او در تمام دوران کار برای CIA رابط اصلی آن با موساد بود و رابطه ای با آن ايجاد کرد که اسرائیلی ها اینک در بیشه خارج از اورشلیم با برپا داشتن یادبودی آن را گرامی می­دارند. همانطور که از لوحه یادبود او نیز هویداست، اظهارات احساساتی همتایان اسرئیلی این سرجاسوس پر است از احترام و توجه گرم و صمیمانه. تدی کالک در یکی از همین نوع اظهارات می­گوید: «در زمانی که هیچکس چنین اعتقادی نداشت، جیم در وجود اسرئیل یک متحد حقیقی ایالات متحده یافته بود.» این امر که انگلتون برخی دوستی های نزدیک شخصی با اسرائیلی هایی مانند خود «تدی کالک» ( رئیس شاخه سیاسی آژانس یهود) و یا «عاموس مانور» (مقام ارشد آژانس امنیت داخلی شین بت) برقرار ساخته بود، مسلماً حقیقت دارد. یکی از دوستان آمریکایی اش به یاد می آورد که وی چگونه «با اسرائیل جور بود. با لحنی که او از اسرائیل حرف می زد، حرفهایش را به نیوریپابلیک [مجله نظامی طرفدار اسرائیل] شبیه می ساخت.»

روابط میان هراری و انگلتون اگرچه در در سالهای 1947 آغاز شد اما این روابط که نمونه ای از روابط سرویسی میان CIA   و موساد بود تا زمان مرگ انگلتون تداوم یافت . البته هراری تنها دوست انگلتون نبود. انگلتون با رؤسای هراری و مقامات ارشد وی روابط دوستانه تری داشت، چون هرچه بود از نظر موساد و هراری او دوست خوب اسرائیل در دستگاه اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا بود.

از جمله خدمات انگلتون می‌توان به پرونده «نومک» اشاره کرد. شركت «نومك» شركت مواد و تجهيزات هسته‌اي بود كه در آپرلو، پنسيلوانيا شهر كوچكي در شمال شرقي پيتسبورگ مستقر بود. این شرکت در واقع کارخانه تولید سوخت هسته ای و غنی سازی اورانیوم در آمریکابود. دوستان هراری در سرویس لاکام رژیم صهیونیستی با نفوذ در این کارخانه توانسته بودند 578 پوند اورانيوم به‌طور اسرارآميزي از نومک بربایند. از لحاظ تئوري اين مقدار براي ساختن حداقل 11 بمب اتمي كفايت مي‌كرد.

مأمورین رسيدگي‌كننده FBIو CIAبر اين باور بودند كه مأموران اسرائیل توانسته اند اورانيوم را با درجه‌اي كه براي توليد سلاح لازم است در اختيار دولت اسرائيل گذاشته است. رسيدگي‌هاي مربوط به «نومك» و جاسوسان اسرائیلی از قبیل «رافي ايتان» ، «آوراهام بندور» ( معروف به «آوراهام شالوم» و رئیس شاباک از 1980 تا 1986) و همچنين بررسي ساير موضوعات مربوط به امور هسته‌اي، موجب نگراني فراواني در اسرائيل شد. چه اینکه سرنخ های در این پرونده FBI را به «زلمان شاپيرو» رئیس نومک ، می رساند. شاپیرو در سال 1921 در «اوهايو» متولدشده بود. او پسر يك خاخام ارتدوكس بود. انگلتون به عنوان رئیس ضدجاسوسی CIA درست سربزنگاه حاضر شد و به عنوان درست به بهترين دوست موساد مانع از ادامه رسيدگي به پرونده نومک و مظنون اصلی ان یعنی اسرائيل شد.

هراری پس از جنگ 1948

هراری پس از جنگ دوم جهانی و در سال1948 ، از سوی یعاکف کاروز مدتی به عضویت سازمان امنیت داخلی این رژیم به نام «شین بت» درآمد و به عنوان افسر امنیتی در وزارت خارجه رژیم نوپای صهیونیستی خدمت کرد و بدین ترتیب در جهان عملیات پنهان محو شد.

یعاکف کاروز Yaakov Karoz از دوستان نزدیک ایسر هارل بود که در دهه 1950 رئیس ایستگاه موساد در پاریس بود و بعدها مسئولیت تماس با ایران را بر عهده گرفت . کارور چندبار با تیمور بختیار رئیس وقت ساواک تماس گرفت و پس از آن به تهران دعوت شد و در نتیجه در سال 1958 در پوشش رئیس هیئت بازرگانی اسرائیل به تهران فرستاده شد تانخستین رئیس ایستگاه موساد در تهران به شمار آید. کاروز از 1960 تا 1963 ریاست "تول" Tevel (بخش روابط موساد با سرویس‌های امنیتی خارجی) را عهده دار بوده و از 1963 تا 1980 معاون رئیس موساد بوده است .

گروه گیدئونیم از شبکه موساد لِ عالیابت اوری گورن، یوکی اشل ، عزرائیل عانو و، مایک هراری

هراری سپس شاخه دستگاه امنیتی را در فرودگاه های فلسطین اشغالی را تحت نظر شین بت تشکیل داد. شین بت سازمانی امنیتی بود که طی دستور مستقیم دیوید بن گورین به عنوان مسئول مستقیم حفظ امنیت داخلی رژیم صهیونیستی تأسیس شد. بنیانگذار و نخستین رئیس آن ، ایسر هارل بود. هارل از 1948 تا 1952 این مسئولیت را عهده دار بود و سپس به جای رئوبن شیلواخ به موساد رفت.

زاسلانی و تأسیس موساد

هراری در اوائل دهه 1960 و در زمان ریاست ایسر هارل بر موساد به عضویت موساد درآمد . موساد که در ابتدا با عنوان هاموساد لتئومהמוסד לתיאום ( نهاد هماهنگی) خوانده می شد در دوم مارس 1949 به دستور داوید بن گورین نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی به ریاست رئوبن شیلواخ بنیانگذار آن آغاز بکار کرد و در اول آوریل 1951 به دستور بن گورین مورد بازسازی قرار گرفت. در سال 1963 به (המוסד למודיעין ולתפקידים מיוחדים هاموساد لمودیعین ولتفکیدیم میوخادیم : نهاد اطلاعات و وظائف ویژه) تغییر نام یافت و به عنوان سرویس اطلاعات خارجی این رژیم وظیفه ترور ، خرابکاری ، اقدامات پنهان و جمع آوری و تحلیل اطلاعات در بیرون از مرزهای فلسطین اشغالی را عهده دار شد.

رئوبن شیلواخ معروف به زاسلانی بنیانگذار موساد

هراری و پیشرفت در موساد

هراری را می توان در زمره نسل اول موساد تلقی کرد. در این دوران هراری را به عنوان مردی درونگرا و بی احساس توصیف می کنند . دورانی که امیدی به پیشرفت وی در سلسله مراتب موساد نمی رود تا اینکه پس از طی شدن دوران ریاست ایسر هارل ( 1953-1963) و مئیر آمیت ( 1963-1968) بر موساد نوبت به زوی زمیر ، یکی از دوستان سابق هراری رسید . زوی زمیر به عنوان ریاست موساد ( 1968-1973) مسئولیت جوخه های ترور موساد را بر عهده هراری نهاد. در این زمان ، یعنی اوائل دهه 1970 ، موساد در جستجوی اهداف فلسطینی بود.

ایسر هارل معروف به ایسر کوچک دومین رئیس موساد در کنار داوید بن گورین

مانند بسياري از سياستمداران حزب كارگر، زوی زمیر در سال 1925 در لهستان متولد شده بود. او در سن هفت ماهگي به همراه پدر و مادرش به فلسطين آمد و نام خانوادگي آنها در آن زمان «زارزوسكي» بود. «زمير» در سن 18 سالگي به جنگجويان «پالماخ» پيوست، در جنگ سال 1948 براي استقلال شركت كرد و تصميم گرفت كه در نيروهاي دفاعي اسرائيل بماند. او به درجه سرلشگري ارتقاء يافت و مسئوليت يگان جنوب به وي محول شد و بعداً به عنوان وابستة نظامي در سفارت اسرائيل در لندن خدمت كرد.

سمت او در انگلستان به اين معني بود كه او فرصت حضور در جنگ شش روزه را از دست داد و شهرت و افتخار ناشي از شركت در جنگ مزبور نصيب ژنرال‌هاي ديگر نيروهاي دفاعي اسرائيل شد. او واقعاً فاقد جذابيت فردي بود و يك بوروكرات نظامي خشك به نظر مي‌رسيد. از نظر «اشكول» نقاط قوت «زمير» را مي‌شد در نقاط ضعفش پيدا كرد. بعد از دو دهه رؤساي جاسوسي مقتدر و مغرور، نخست‌وزير اسرائيل مي‌خواست كسي را كه شخصيتي كاملاً متفاوت دارد به رياست موساد منصوب كند. «زمير» واجد اين شرايط بود.

زوی زمیر رئیس وقت موساد در خاکسپاری هراری

هراری در دهه 1960 به رده KATSAקצ"א ترقی یافت. کاتسا یا "افسران اطلاعاتی" هسته اصلی مدیریت تصومت تلقی می گردند که نیروهای اصلی شناسایی و جذب دیگر عناصر اطلاعاتی و نیز افسران اصلی گردآوری اطلاعات می باشند. تعداد این افسران در مقایسه با CIA و دیگر سرویس های غربی که هزاران نفر راشامل می شود بنابر روایت استروفسکی افسر سابق موساد، تنها 35 نفرند. باز بنابر روایت "ویکتوراستروفسکی"، افسر فراری از موساد در کتاب "راه نیرنگ" این افسران هدایت 35000 Agent را در سرتاسر جهان بر عهده دارند. یعنی هر افسر کاتسا وظیفه هدایت حدوداً 1000 عامل را بر عهده دارد. هدایت نزدیک به 1000 عامل اطلاعاتی مستلزم توانمندی فوق العاده در شبکه سازی و هدایت شبکه می باشد.

در اوائل دهه 1960 ، هراری یکی از گردانندگان اصلی مأموران KATSA موساد در اروپا و از مدیران ارشد YARID بود . YARID بخش جمع آوری اطلاعات در اروپا است که فرماندهی منطقه ای موساد در اروپا محسوب می شود . در سال 1962 هراری افسر مسئول آهارون موشل بود که برای جاسوسی و ایجاد شبکه اطلاعاتی به قاهره اعزام شده بود . در 1965 و در دوران ریاست "یوسف یاریو" بر بخش عملیات موساد ( متصادا) به معاونت این بخش رسید و در دوران ریاست زمیر و از 1970 رئیس بخش متصادا ( عملیات) شد.

تا پیش از عملیات خشم خدا پس از المپیک مونیخ در 1972 ، هراری در کار نفوذ جاسوسان صهیونیست در کشورهای عربی بشدت فعال بود. یک مورد آن در دهه 1960 و به زمانی باز می گردد که وی در مقام افسر کاتسا انجام وظیفه می کرد و مورد دیگر به دهه 1970 و پیش از جنگ رمضان 1973 باز می گردد.

مورد نخست پرونده معروف ولفگانگ لوتز است. لوتز يك يهودى آلمانى و داراى پـاسـپـورت آلمـانـى بـود. لوتـز توسط آموزش های موساد و هراری و نیز تـمـايـل حـكـومت عبدالناصر به بهره گيرى از تجربه هاى افسران و دانشمندان و شخصيتهاى سـيـاسى ـ نظامى آلمان هيتلرى ، توانست با پوشش یک تاجر آلمانی با سوابقی روشن در ارتش آلمان هیتلری وارد دستگاه رهبرى ناصر شود و با بسيارى از سياستمداران و شـخـصـيـتـ‌هـاى سياسى ـ نظامى حكومت مصر ارتباط و دوستى برقرار كند. نامبرده از اين طريق مـوفـق شـد مـدت پـنـج سـال از 1961 تا 1966در داخل حكومت مصر به نفع رژيم صهيونيستى جاسوسى و اخبار و گزارشهاى مفصل و مستندى درباره ارتش مصر، پادگانها، تأسيسات صنعتى ، پالايشگاه ها و ساير اطلاعات گرانبهايى كه مورد نياز صهيونيستها بود، تهيه كند و در اختيار هراری قـرار دهـد. او حـتـى از بـعـضـى طـرحـهـاى جـنـگـى رژيـم مـصـر نـيـز مـطـلع شـده بود و آنها را به هراری رساند. ولفگانگ لوتز توانست در طول سالهای 65ـ1961 اطلاعات مفصلی را از مواضع دفاعی مصر در سینا و مراکز استقرار موشکهای "سام ـ 2" در منطقه کانال سوئز، به دست آورد.

هراری نفر چهارم از سمت چپ ، در میانه دهه1960 در زمان ریاست مئیر آمیت و در میان مدیران ارشد موساد

وی توانست باصرف مبالغ هنگفت و برگزاری میهمانی های بزرگ و مجلل در ساختار ارتش و سرویس امنیتی ناصر دوستان مهمی برای خود بیابد. اما در نهایت با ردگیری فرکانسهای وی به دام افتاد اما به عنوان جاسوس سرویس اطلاعاتی آلمان غربی که برای اسرائیل جاسوسی می کند معاوضه گردید. بلافاصله بعد از دستگيري «لوتز»، «آميت» رئیس وقت موساد با ژنرال «گهلن» رئیس سرویس اطلاعاتی‌آلمان‌غربي BND تماس گرفت و موضوع دستگيري مأمور مخفي اسرائيل را به اطلاع او رسانيد. «گهلن» با تقاضاي «آميت» موافقت كرد كه آن جاسوس اسرائيل را زير چتر حمايتي خود بگيرد و به مقامات مصري بگويد كه او جاسوس آلمان‌غربي در قاهره بوده است.

مایک هراری در حال دست دادن با زلمان شازار رئیس وقت رژیم صهیونیستی‌، لوتز در کنار هراری و مئیر آمیت رئیس وقت موساد به دوربین می‌نگرد

براي جلوگيري از اين احتمال كه كسي ممكن است در اسرائيل «لوتز» را بشناسد و دهان لقي كند و چيزي بگويد، موساد تجهيزاتي را مورد استفاده قرار داد كه گرفتن برنامه‌هاي تلويزيون مصر را هنگام پخش محاكمه «لوتز» با پارازيت مختل كند تا اسرائيلي‌ها نتوانند آن برنامه‌ها را ببينند. و به سرویس آلمان غربی تحویل و در نهایت به تل آویو تحویل داده شد.

المپیک 1972 ؛ مونیخ

ماجرا از المپیک 1972 مونیخ آغاز شد‌. داستانی که دستمایه اصلی فیلم سینمایی مونیخ استیون اسپیلبرگ در سال 2005 شد. المپیک تابستانی ۱۹۷۲که به طور رسمی با نام «بازی‌های المپیاد بیستم» شناخته می‌شود، از ۲۶ اوت ۱۹۷۲ تا ۱۱ سپتامبر ۱۹۷۲ میلادی در شهر مونیخ در آلمان غربی و با حضور ۷٬۱۱۳ ورزشکار زن و مرد از ۱۲۱ کشور جهان و در ۲۱ رشته ورزشی بر‌گزار شد.بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۷۲ مونیخ، پس از بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۳۶ برلین، دومین میزبانی کشور آلمان را به همراه آورد.

تصویر11 ورزشکار صهیونیست در المپیک مونیخ که 9 نفر آن‌ها کشته شدند

پس از ارسال سه نامه از سوی سازمان آزادیبخش فلسطین برای کمیته بین المللی المپیک مبنی بر حضور ورزشکاران فلسطینی در این بازی ها و عدم پاسخ این کمیته به این نامه ها ، گروه سمپتامبر سیاه درصدد انجام اقدامی انقلابی برامد تا توجه جهانیان را به مسئله فلسطین متوجه سازد. دو سال پيش از گروگانگيري در مونيخ، ملك حسين پادشاه وقت اردن در سپتامبر سال 1970 دستور حمله ارتش اين كشور به اردوگاه هاي پارتيزان هاي فلسطيني در خاك اين كشور را صادر كرد. در جريان نبردهاي خونيني كه پس از صدور اين دستور رخ داد، هزاران فلسطيني كشته شدند. سرانجام سازمان آزاديبخش فلسطين به رهبري عرفات ناگزير شد در ژوئيه 1971 پارتيزان هاي مسلح وابسته به خود را از اردن خارج و به لبنان منتقل كند.

کمیته ایکس

پس از حادثه المپیک مونیخ، در مراسم تشییع ورزشکاران صهیونیست‌، گلدا مایر‌، نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی قول داد که فلسطینی‌ها بهای این اقدام را با خون خواهند پرداخت‌. اسرائیل این بار هم ترور را برگزید. سه روز پس از حادثه مونیخ‌، در هشتم سپتامبر 75 جنگنده بمب‌افکن F-4 اسرائیلی پایگاه‌های چریکی و اردوگا‌ه‌های پناهندگان را در لبنان و سوریه با بمب های ناپالم خود بمباران کرده و متجاوز از سیصد نفر فلسطینی را کشتند که اکثر آنها زنان و کودکانی بودند که هرگز حتی نام سپتامبر سیاه را نیز نشنیده بودند. این تهاجم سنگین‌ترین حمله هوایی رژیم صهیونیستی پش از جنگ 1967 بود‌. پناهگاه‌های چریک‌ها توسط نیروی زمینی رژیم صهیونیستی مورد حمله قرار گرفت. یک تاکسی لبنانی که هفت سرنشین داشت در اثر گلوله تانک سنتوریون اسرائیلی به آهن پاره‌ای تبدیل شد.

آهارون یاریو مغز متفکر کمیته ایکس

اما مهمترین اقدام‌، تصمیم برای حذف فیزیکی و ترور رهبران فلسطینی بود. گلدامایر بدین منظور کمیته‌ای سری با عنوان کمیته X متشکل از رؤسای سرویس های امنیتی "شین بت" و "موساد" ( یوسف هارملین و زوی زمیر ) و رئیس سرویس اطلاعات ارتش (سرلشکر الیاهو زئیرا)، "مشاور اطلاعاتی و ضدتروریسم" مایر ( سرلشگر آهارون یاریو) " وزیر جنگ" سپهبد موشه دایان و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح سپهبد "دیوید الیعزر" تشکیل داد.

ریاست کمیته با خود گلدامایر بود. وظیفه کمیته عبارت بود از تحقیق درباره دلالیل ناکامی های اطلاعاتی اسرائیل و ارائه راهکار برای حل آن. در 19 سپتامبر کمیه گزارش خود را در منزل گلدا مایر با حضور اعضاء ارائه کرد. نتیجه اخراج سه مقام موساد و شین بت به انضمام طرح ترور رهبران سیاسی و نظامی ساف بود. یکی از اخراجی ها‌، رئيس ادارة «امنيت حفاظتي» در «شين‌بت» كه مسئوليت محافظت از ورزشكاران را در المپيك عهده دار بود بايد اخراج شود. هرچند «هارملين» رئيس «شين‌بت» در اين مورد كه مسئوليت به گردن رئيس اداره يادشده انداخته شود به شدت مخالفت كرد و براي اولين بار در طول دوران تصدي رياست «شين‌بت » تهديد كرد كه از مقامش استعفا خواهد داد. نخست‌وزير «گلداماير» اصرار ورزيد كه اخراج، نازل‌ترين بهاي بوركراتيكي است كه مي‌شود پرداخت و «هارملين» با اكراه آن كارمند زيردستش را اخراج كرد.

نمودار رئیس و اعضای کمیته ایکس

گلدامایر اعلام کرد‌: " ما چاره‌ای نداریم جز اینکه تا آنجا که دست بلندمان می‌رسد به سازمان‌های تروریستی ضربه بزنیم ". قرار بود تا سرویس‌های امنیتی رژیم اسرائیل مجری استراتژی "دست بلند" گلدا مایر باشند. گلدا مایر می‌خواست دست بلند دولت صهیونیستی در همان اروپا انتقام بگیرد.

مغز متفکر این کمیته البته ژنرال آهارون یاریو بود که به مدت 8 سال (1972-1964) ریاست سرویس اطلاعات نظامی (آمان) را بر عهده داشت که از جمله آن در دوره جنگ 6 روزه 1967 بود و در این مدت توانسته بود کارنامه درخشانی از خود بر جای نهد به نحوی که از دوره مدیریت وی با نام دوران طلایی نام گذاری شد. یاریو تا آن زمان به عنوان برجسته‌ترین چهره امنیتی و اطلاعاتی این رژیم شناخته شده بود و توانسته بود اعتماد کامل رهبری سیاسی اسرائیل را به خود جلب کند. به همین دلیل گلدا مایر پس از رسیدن به قدرت با ایجاد پست مشاور نخست وزیر در امور ضدتروریسم وی را به این سمت منصوب کرد. چه اینکه یاریو به صورت معنوی فرمانده جامعه اطلاعاتی اسرائیل محسوب می‌شد. مشاور ضدتروریسم نخست وزیر، واحد امنیتی جدیدی بود که برای طراحی استراتژی رژیم صهیونیستی جهت مقابله با اقدامات چریکی سازمان‌های فلسطینی بویژه سپتامبر سیاه تأسیس شده بود و فقط در مقابل نخست وزیر پاسخگو بود.

در این زمان مثلث یاریو، زئیرا و زمیر حلقه سه گانه امنیت رژیم صهیونیستی در آغاز دهه 1970 تلقی می‌شدند. «آهارون ياريو» كه زنده ماندن و فعال بودن افراد مورد هدف ممكن بود در پي داشته باشد بررسي مي‌شد. او همچنين لطماتي را كه ممكن بود به روابط اسرائيل با كشوري كه ترور در آنجا انجام مي‌شد، وارد شود بررسي مي‌کرد.

زمیر بلافاصله با «يوسف هارملين» رئيس «شين‌بت» براي سرکوب مبارزات روزافزون فلسطيني‌ها همكاري را آغاز كرد. اين مساعي مشترك سبب شد كه «شين بت» كه مسئوليت امور امنيتي داخلي را عهده‌دار بود در عرصه‌هاي مبارزات خارجي بيش از هر زماني در گذشته، به طور محسوسي دخالت داشته باشد.

با توجه به سوابق و تجربیات ، از سوی گلدا مایر، یاریو به عنوان دبیر کمیته ایکس و مدیر ارشد عملیات انتقام برگزیده شد. عملیات موسوم به "خشم خدا" ( در زبان عبریמבצע זעם האל میوتصع زاعم هاایل) . طراحی این عملیات زیر نظر یاریو صورت گرفت. جه استعاری این نام هم به انگاره برگزیدگی قوم یهود بازمی گردد. بدین معنا که در نگرش صهیونیستی، فلسطینی ها با کشتن صهیونیست ها خشم خدا را برانگیخته و اکنون دست انتقام خدا از آستین موساد برای انتقام الهی درآمده است. عنوانی هوشمندانه که حاوی فحوای نژادپرستانه رژیم صهیونیستی نیز هست.

مأموریت این کمیته آن بود که هرکس را که اعضایش مرتبط با قتل عام مونیخ تشخیص می داد تعقیب کرده و از او انتقام بگیرد. کمیته ایکس طی جلسه ای فهرستی از اهدافی که گمان می برد نقش اصلی را در عملیات مونیخ داشته اند را تهیه و برای ترور به بخش عملیات موساد سپرده شد. زوی زمیر رئیس موساد نیز فرماندهی عملیات را بر عهده هراری گذاشت.

گلدامایر و کمیته ایکس به خوبی می دانستند که مبارزه با سازمان سپتامبر سیاه حتی برای سرویس های امنیتی مغرور اسرائیل کار آسانی نخواهد بود. چه اینکه این گروه از سری ترین سازمانهای وابسته به الفتح بود که از جنگ 1967 جان بدر برده بودند. آنها کسانی بودندکه باقی مانده نبردهای چریکی مرز اردن و لبنان بودند. از نظر کمیته ایکس آنچه سپتامبر سیاه را تا این اندازه مرگ آور و خطرناک می ساخت ، توانایی رهبران آن در شناسایی و اجیرکردن جوانان فلسطینی بود که که هیچ امیدی نداشتند و آماده بودند تا در راه انتقام گیری از اسرائیل و اردن بمیرند.

این سرآغاز دوران تازه ای از جنگ رژیم صهیونیستی بر علیه فلسطینی ها بود که جنگ اشباح یا نبرد سایه ها نامگذاری شد. دورانی که شاخصه آن نبرد نیمه سخت امنیتی – اطلاعاتی میان گروههای مقاومت فلسطینی با سرویس های امنیتی اسرائیل بود. حالا دیگر ماشین ترور اسرائیل به کارافتاده بود و تا حمام خون به پا نمی کرد آرام نمی گرفت.

آنچه واقعاً اتفاق افتاده بود اين بود كه رهبران اسرائيل تصميم گرفته بودند كه تروریسم دولتی را بر عليه فلسطيني‌ها تشديد كنند. در حاليكه فلسطينيان اروپا را به ميدان جنگ تبديل كرده بودند، موساد نیز به اين نبرد خونين وارد مي‌شد. واقعه المپیک مونيخ سبب شده بود كه «گلداماير» و مشاورانش تشخيص دهند كه دولت صهیونیستی که نبرد با فلسطینی ها اکنون در فراسوي مرزهاي فلسطین برقرار است و اينك منفعل بودن سبب خواهد شد كه متحمل تلفات بيشتري شوند.

تصمیمات کمیته ایکس

براساس مصوبه کمیته ایکس، ماشین ترور شامل یک جوخه کامل به شرح ذیل بود:

" جوخه ترور عبارت بود از 15 نفر در قالب 5 تیم. الف . دو آدمکش حرفه ای ، بت. دو نفر برای مراقبت و تأمین عملیات ترور ، وت . دو نفر برای تأمین و تجهیز اماکن پوششی ، خت. یک تیم 6 تا 8 نفره عملیاتی به عنوان ستون فقرات عملیات و گیمل . دو متخصص ارتباطات و امور فنی و در آخریک نفر فرمانده جوخه."

فهرست اهداف ترور به تعداد ورزشکاران کشته شده اسرائیلی تنظیم شد. گلدامایر فرمان قتل 35 تن از رهبران شناخته شدة "ساف" و "الفتح" را صادر کرد. برخی اسامی این فهرست عبارت بود از اشخاص ذیل :

1. وائل زعیتر ( نماینده ساف در رم) 2. محمود الهمشهری ( نماینده ساف در پاریس ) 3. حسین البشیر ابوالخیر ( نماینده ساف در قبرس) 4. باسل القبیسی ( از اعضای عراقی ساف و استاد دانشگاه آمریکایی بیروت) 5. موسی ابوزیاد( یکی دیگر از نمایندگان مؤثر "ساف" در قبرس) 6. محمد بوضیا (مسئول الجزائری شاخه اروپایی جبهه خلق در اروپا ) 7. فاروق قدومی 8. هایل عبدالحمید 9. محمد یوسف نجار 10 . علی حسن سلامه

وائل زعیتر                                                                   محمود الهمشهری

اما مهمترین چهره های این فهرست کسی نبود جز، محمد یوسف نجار معروف به ابویوسف و علی حسن سلامه معروف به شاهزاده سرخ. از نظر کمیته ایکس ابویوسف افسر ارشد اطلاعاتی الفتح ، فرمانده ارشد سپتامبر سیاه بودو علی حسن سلامه عملیات مونیخ را هدایت کرده بود. سلامه مسئول تشکیلات امنیتی ساف و نیز فرمانده واحد 17 ، یگان حفاظت شخصی عرفات را بود که در آنزمان در آلمان شرقی بسر می برد.

براي اتخاذ موضع تهاجمي «زمير» تيمي ايجاد كرد كه تخصصش يافتن و نابود كردن تروريست‌ها بود. او «مايك هراري»را به عنوان «مدير پروژه» منصوب كرد؛ عنواني زيركانه براي شغلي خشن. انتخاب «هراري» امري طبيعي مي‌نمود زيرا او اخيراً به جاي «يوسف ياريو» رئيس «متصادا» شده بود.

او در اواخر دهه 1940 و اوائل 1950روي پروژه‌هاي مخفي مهاجرتي «موساد عالیابت» كار كرده بود و آن گاه در عمليات مشترك موساد و «شين‌بت» فرد مهمّي شده بود. او تمايل داشت در هر جا كه اقدامي به مامورين مخفي اسرائيل محول مي‌شد، حضور داشته باشد. "هراري" مانند آدم خشني بنظر مي‌رسيد و واقعاً هم همينطور بود. شايان ذكر است كه همسر «هراري» يكي از مديران ارشد دانشگاه تل‌آويو و خواهر همسرش «دوريت بينيش» بعداً رئيس ديوان عالي كشور اسرائيل شد. "هراري" كه به او دستور داده شده بود كه پيش‌قراول پاسخ‌گويي دولت اسرائيل به قتل‌عام مونيخ باشد، تيمي از مأمورين عملياتي متشكل از زن و مرد را دست‌چين كرد. او شخصاً چندين هويت جعلي را قبلاً اتخاذ كرده بود. «هراري» و يك افسر موساد بنام «آوراهام گُهمر» مسئوليت برنامه‌ريزي را عهده‌دار شدند.

او در حالی که پوشش یک بازرگان فرانسوی را به خود گرفته بود تیمی از اعضاء بخش عملیات موساد و بیرون از آن را بدین منظور گردآوری کرد. وی با نام مستعار "کبری" فرماندهی عملیات را شروع کرد. مرکز فرماندهی و اتاق عملیات در پاریس مستقر شد. در این عملیات هراری از کمک سرویس های اطلاعاتی کشورهای غربی ( که عملیات خشم خدا در آنها صورت می گرفت ) بویژه سرویس اطلاعات خارجی فرانسه SDECE برخوردار بود، چه اینکه سازمان آزادیبخش فلسطین در بیشتر کشورهای اروپای غربی صاحب دفتر بود .

تا پیش از این، دفتر موساد در پاریس، دفتر منطقه‌ای موساد به شمار می‌آمد اما کوتاه زمانی قبل از عملیات خشم خدا، بروكسل به مركز فعاليت‌هاي جاسوسي اسرائيل در اروپا تبدیل شد. پايتخت بلژيك وقتي اين موقعيت را يافت كه «شارل دوگل» رئيس جهوري فرانسه موساد را از پاريس بيرون كرد. علت، كمك موساد به سازمان امنيت مراكش براي كشتن يك ناراضي مراكشي بنام «بن‌ بركه» بود. البته در اواخر دهه 1970 و اوائل دهه 1980 و در زمان ریاست کنت دومارانش بر SDECE پاریس دیگر بار به فرماندهی منطقه‌ای موساد در اروپا تبدیل شد.

عملیات خشم خدا و ماشین ترور هراری

هراری به سرعت شبکه ترور خود را با گزینش از میان افران بخش عملیات موساد و دیگر تروریست‌های یهودی وابسته به موساد در اروپای غربی سامان داد. برخی از نیروهای جوخه وی که اسامی آنها بعدها درز پیدا کرد عبارتند از: شموئل گورن، باروخ کوهن، تصادوک اوفیر، رافی سیتون، الیعزر(گیزی) تصفریر، سیلویا رافائل، آراله شُرُف، ماریان گلد نیکف، زوی اشتاینبرگ، آبراهام گُهمر، میخائیل دورف و بسیاری دیگر. هدایت گروه علاوه بر هراری شامل اشخاص ذیل بود: شموئل گورن، رئیس واحد" کشت" (در زبان عبری رنگین کمان ، واحد شنود و جمع آوری فنی از بخش جمع آوری اطلاعات "تصومت")، ناخوم آدمونی رئیس بخش "تول" (روابط موساد با سازمان‌های اطلاعاتی خارجی). برای پشتیبانی این واحد علاوه بر موساد، شین بت و واحد 504 سرویس اطلاعات ارتش (واحد جمع آوری پنهان در کشورهای عربی که افسران آن کتمیم קתמי"ם (קצינים לתפקידים מיוחדים) خوانده می شوند) نیز بسیج شدند.

تصاویر برخی از اعضاء جوخه ترور از راست: مایک هراری، تصادوک آفیر، رافی سِیتون، شموئل گورن و سیلویا رافائل

حالا همه چیز برای اجرای عملیات خشم خدا مهیا شده بود. این شبکه از سوی سرویس‌های امنیتی اروپای غربی و هم چنین SAYAN (شبکه یهودیان حامی اسرائیل در جوامع یهودی خارج از فلسطین اشغالی) حمایت می‌شد. علاوه بر همه اینها بخش SAIFANIM (در زبان عبری یعنی ماهی طلایی و بخش ویژه مربوط به ساف در موساد) نیز از سوی زمیر رئیس موساد به طور ویژه مأمور ارائه خدمات اطلاعاتی و پشتیبانی به ماشین ترور هراری شد.

روز16 اکتبر سال 1972، "عبدالوائل عادل زعیتر" کارمند سفارت لیبی و نمایندة "ساف" در شهر "رم" در هنگام ورورد به منزل مسکونی‏اش به ضرب 12 گلوله کشته شد . 8 دسامبر همان سال ، "محمود الهمشهری" نمایندة "ساف" در شهر "پاریس" بر اثر انفجار بمب کنترلی در تلفن منزل مسکونی‏اش، زخمی عمیق برداشت و یک ماه بعد در بیمارستان جان سپرد. روز 24 ژانویه سال 1973، "حسین البشیر ابوالخیر" نمایندة "ساف" در "قبرس" نیز، زمانی که چراغ اتاقش را در طبقة دوم هتلی در شهر "نیکوزیا" خاموش می‏کرد، با انفجاری مهیب قطعه قطعه شد.

در 6 آوریل پرفسور "باسل القبیسی" از اعضای عراقی "ساف" و استاد دانشگاه آمریکایی بیروت ، در پاریس به ضرب گلوله از پا درآمد و شش روز بعد "موسی ابوزیاد"، یکی دیگر از نمایندگان مؤثر "ساف" در قبرس، توسط بمبی که در شهر آتن منفجر شد کشته شد. همچنین، "محمد بوضیا" که از فعالین سیاسی "ساف" در اروپا بود بر اثر انفجار اتومبیلش در پاریس جان سپرد.نمایندة "ساف" در الجزایر طی سوءقصدی به شدت مجروح شد، نمایندة "ساف" در لیبی براثر انفجار بسته‏ای انفجاری فلج و نابینا شد. همچنین "فاروق قدومی" و "هایل عبدالحمید"، که از اعضای شورای رهبری "فتح" بودند، از یک عملیات تروریستی "موساد" جان سالم به در بردند. علاوه بر این، رژیم صهیونیستی موفق شد با ارسال بسته‏های حامل بمب به دفاتر و مراکز متعلق به فلسطینیان در اروپا تعداد دیگری از فعالان فلسطینی را که برخی از آنان هیچ وابستگی تشکیلاتی به "ساف" یا "فتح" نداشتند، بر لیست قربانیان عملیات انتقام‏جویانه خود بیفزاید.

پاسخ فلسطینی ها و جنگ اشباح

سپتامبر سياه مي‌ديد كه رويدادهاي تازه‌اي در حال وقوع است. برخي از افراد برجسته‌اش به قتل رسيده بودند. سپتامبر سياه با ارسال بمب‌هاي نامه‌اي براي ديپلمات‌هاي اسرائيلي در اروپا، در مقام مقابله به مثل برآمد. وابسته سفارت اسرائيل در لندن در اثر انفجار يكي از اين بمب‌ها به قتل رسيد. نبرد در جولانگاه اروپا جنبه دو طرفه پيدا كرد كه بعداً از آن به «جنگ اشباح» تعبير كردند.

در جریان این کشاکش مرگبار، فلسطینی ها هم بیکار ننشستند. روز 10 سپتامبر سال 1972، تلاش برای کشتن یک دیپلمات سفارت رژیم صهیونیستی در "بروکسل" که عضو "موساد" و نیز مأمور نفوذ به درون "سازمان سپتامبر سیاه” بود ناکام ماند. نام وی «تصادوك اوفير» بود. یکی از اعضاء جوخه ترور هراری که در پوشش دیپلمات در بروکسل فعالیت می کرد. او بعدها در سال 1978 و در دوران ریاست «الیعزر تصفریر» آخرین رئیس ایستگاه موساد در تهران، به معاونت وی رسید. تصفریر نیزخود یکی از اعضاء عملیاتی تیم عملیات خشم خدا بود.

الیعزر تصفریر آخرین رئیس ایستگاه موساد در تهران؛ سمت راست در تهران قبل از انقلاب و سمت چپ، امروز

در 19 سپتامبر عضو سفارت "رژیم صهیونیستی" در لندن "آرمی شاشوری" بر اثر انفجار بمبی به هلاکت رسید. اما موفق‏ترین پاسخ فلسطینیان به ترورهای رژیم صهیونیستی در "اسپانیا" عملی شد. تنها سه روز پس از قتل "محمود همشهری" نمایندة "ساف" در فرانسه، شخصی به نام "باروخ کوهن" در رستورانی واقع در مرکز شهر "مادرید" هدف گلوله قرار گرفت و کشته شد. بعدها منابع امنیتی "رژیم صهیونیستی" افشا کردند که وی با نام اصلی "موشه‏حنان ایشای" رئیس ایستگاه موساد در اسپانیا و یکی از مهره های اصلی جوخه ترور هراری بوده است. او که مأموریت داشت در میان فعالان فلسطینی در اسپانیا نفوذ نماید ، در حین عملیات جاسوسی خود، توسط اعضای سپتامبر سیاه شناسایی شد و در حالی که فکر می‏کرد موفق به نفوذ در این سازمان شده است به قتل رسید. طرح کشتن "کوهن" با چنان دقت و پیچیدگی طراحی شده بود که "موساد" مجبور شد تمامی شبکة خود را در اسپانیا منحل کند.

مانند «تصادوك اوفير» در بروكسل، «كوهن» هم يكي از افسران «شين بت» بود كه به‌طور قرضي در خدمت موساد بود و شبكه‌اي از جاسوس‌هاي فلسطيني را كه براي اسرائيل كار مي‌كردند، اداره مي‌كرد.يكي از مأمورین مخفي عرب كه با او همكاري مي‌كرد جاسوسي دو جانبه بود كه در نهايت نسبت به ساف وفادار بود. «كوهن» اولين و تنها مأمور عملياتي اسرائيل بود كه تا آن زمان توسط فلسطينيان در اروپا به قتل رسيد.

برخي از اعضاي خانوادة «كوهن» بعدها ادعا كردند كه مي‌شد از مرگ او جلوگيري كرد. با زير پا گذاشتن احتياط‌هاي امنيتي عكس او در يك آلبوم رسمي نظامي كه به مناسبت بزرگداشت پيروزي سال 1967 تهيه شده بود به چاپ رسيده بود. در آن عكس «كوهن» در يونيفورم نظامي در كنار دوست خوبش «تصادوك اوفير» كه او هم يونيفورم نظامي به تن داشت، ديده مي‌شد. سرويس‌هاي امنيتي عرب اين قبيل مدارك را جمع‌آوري مي‌كردند، لذا اين مسأله كه مأمورین عملياتي اسرائيل هيچ وقت نبايد چهره‌شان را نشان دهند، موضوعي حياتي بود. با اينكه «كوهن» وقتي شبكه فلسطيني‌اش را اداره مي‌كرد، هويتش را مكتوم نگه داشته بود، آن عكس ممكن است سبب افشاي هويت واقعي‌اش شده باشد.

یک ماه و نیم بعد، صهیونیست دیگری به نام "سیمیاگلازر" در قبرس به ضرب گلوله از پا درآمد. هویت او نیز توسط خود صهیونیست‌‏ها مشخص شد: افسر ارشد موساد در قبرس و از اعضای قدیمی سازمان تروریستی "ایرگون".

جنگ شدت گرفته بود و اشكال تازه‌اي پيدا مي‌كرد. در ماه آوريل 1973 ساف به يك هواپيماي غيرنظامي در نيكوزياي قبرس و نزديكي خانه سفير اسرائيل حمله كرد. دولت عبری شب بعد، اين حمله را تلافي كرد، هرچند احتمالاً اين كار كاملاً جنبه تصادفي داشت، زيرا اين عمل تلافي‌جويانه عمليات بزرگي بود كه از مدتها قبل طراحی شده و در جايي اجرا شده بود كه از رم يا پاريس بسيار مهم‌تر بود. اسرائيلي‌ها اكنون نبرد را به ستاد مركزي ساف در لبنان كه يك كشور دشمن بود كشانده بودند. آن‌ها به اين نتيجه رسيده بودند كه نابود كردن مأمورین عملياتي و هماهنگ كننده‌هاي فلسطيني در اروپا كافي نخواهد بود. اين بار نوبت واحد ضربت ویژه رژیم صهیونیستی موسوم به سایرت ماتکال بود تا در بیروت وارد عمل شود. موساد در این عملیات فقط نقش پشتيباني داشت.

رسوایی در لیلهامر

در آغاز ماه ژوئيه 1973، «مايك هراري» اعضاي پروژه‌اش را ـ كه برخي از آن‌ها به لحاظ شخصيتشان در امور كشورهاي اسكانديناوي، انتخاب شده بودند ـ به لیلهامر، شهري در شمال نروژ كه محل بازيهاي اسكي بود آورد.آن اسرائيلي‌ها براي مهم‌ترین ماموريتشان، بعد از مبارزاتي كه در پي كشتارهاي مونيخ آغاز شده بود، در آنجا گردهم آمده بودند، زيرا قرار بود قرباني آن‌ها رئيس عمليات سازمان سپتامبر سياه باشد: «علي حسن سلامه»كه به او لقب «شاهزاده سرخ» داده‌شده بود.

چند سال بود كه آن‌ها شنيده بودند كه «سلامه» مجري برنامه‌هاي تروريستي‌، شخص بااستعدادي است كه به «ياسر عرفات» بسيار نزديك است و موساد اعتقاد داشت كه او مغز متفكر و طراح حمله به اسرائيلي‌ها در المپيك مونيخ بوده است. اين فلسطيني هوشمند و بسيار خشن فقط خودش را با سازمان سپتامبر سياه مشغول نمي‌كرد؛ او در واقع فرمانده نيروي شماره 17، يعني واحد فلسطيني بود كه مسئوليت حفاظت از جان «ياسر عرفان» را به عهده داشت. عدد 17 در واقع شماره تلفن داخلي او در ستاد مركزي ساف بود.

اسرائيلي‌ها اين رابطه را دليل قاطعي مي‌دانستند كه شخص «عرفات» فرمان حمله به ورزشكاران در مونيخ را صادر مي‌كند. «سلامه» كه مي‌دانست جانش در خطر است، احتياط مي‌كرد و غالباً محافظينش او را احاطه مي‌كردند ـ امّا او نيز به زرق و برق ثروت معتاد شده بود، بر اين باور بود كه او مستحق چيزي جز بهترين‌ها نيست.

علی حسن سلامه معروف به ابوسلامه پسر ارشد شیخ حسن سلامه از فرماندهان نیروهای فلسطینی در جنگ 1948 و از نزدیکان عبدالقادر الحسینی فرمانده نیروهای فلسطینی در این جنگ بود که در همین نبرد به شهادت رسید. شهادت پدر تأثیری شگرف بر علی گذارد و او را تا هنگام مرگ در خط نبرد با رژیم صهیونیستی باقی نهاد.

علی حسن سلامه و پدرش

در سال 1978 با يك دختر زيباي لبناني مسيحي بنام «جورجينا رزق» كه در سال 1971 به‌عنوان ملكه زيبايي انتخاب شده بود ازدواج كرد. سال قبل از ازدواج‌شان آن‌ها براي گذراندن تعطيلات خود به ایالات‌متحده، «ديسني ورلد» در هاوايي رفتند. CIA ترتيبي داد كه آن‌ها به سلامت به «ميكي ماوس» و «لواس» سفر كنند و حتي هزينه سفر را هم پرداخت. اين كار به اين علت بود كه CIA مي‌خواست «سلامه» را به طرف خود جلب كند و او را به‌طور كامل به‌عنوان جاسوس خود به كار گيرد. از سال 1969 سالها قبل از آنكه ساف دست از مبارزه بردارد و توسط واشنگتن برسميت شناخته شود، «سلامه» رابطه مخفي ساف در مذاكره با CIA بود. «سلامه» به آمريكايي‌ها تضمين داده بود كه ديپلمات‌هاي آمريكايي مورد حمله مبارزان فلسطيني قرار نخواهند گرفت.

مشخص نيست كه در چه زماني سازمان‌های امنيتي اسرائيل از ارتباط به ويژه «سلامه» با CIAمطلع شدند. صهیونیست‌ها بشدت از نزدیکی میان CIA و ساف هراس داشتند. چون امریکایی‌ها عادت داشتند تا به خاورمیانه و قضیه فلسطینی‌ها از دریچه ذهن موساد و صهیونیست‌ها بنگرند و حالا این نزدیکی می توانست این استراتژی حیاتی رژیم اسرائیل را با چالش مواجه سازد، پس ترور سلامه بشدت در دستور کار قرار گرفت. المپیک مونیخ هم بهانه بسیار خوبی بود و باید به این بهانه با او تسویه حساب می کردند. اسرائیلی‌ها اجازه نمي‌دادند كه ارتباط او با آمريكايي‌ها مانع اين كار شود .هرچند، پيدا كردن او غالباً كار بسيار دشواري بود. در ژوئيه سال 1973 پيشرفتي در اين زمينه حاصل شد. در اين سال خبرچين‌هاي موساد در اروپا اطمينان حاصل كردند كه سرنخي از محل اقامت «سلامه» به دست آورده‌اند.

آدمکش‌هاي «هراري» با شور و شوق فراوان عازم نروژ شدند. ظرف چند روز «زمير» رئيس موساد نيز به آن‌ها ملحق شد. رئيس موساد به آنجا آمده بود تا شخصاً اجراي اين ترور مهم را سرپرستي كند. اين فلسطيني صرفاً يك هدف ديگر نبود. «زمير» شخصاً در سپتامبر گذشته مرگ ويراني را كه همكاران «سلامه» در مونيخ موجب شده بودند به چشم ديده بود. كشتن او پيروزي مهمي در نبرد پنهاني بعد از واقعه مونيخ محسوب مي‌شد.

با در دست داشتن عكس‌هاي «سلامه» اعضاي پشتيباني تيم «هراري» رد پاي مردي را كه ساعت‌ها در جستجويش بودند يافتند و تعقيبش كردند. حداقل سه نفر از هفت‌تيركش‌هاي اسرائيلي، اتومبيل در اختيار داشتند. آن‌ها وقتي كه آن مرد همراه با زني كنار خيابان در حال راه رفتن بود، با رگبار گلوله او را هدف قرار دادند. هفت‌تير‌كش‌ها از طريق راه‌هاي فرار از پيش تعيين‌شده به قصد خروج از نروژ حركت كردند. سلامه موساد را فریب داد. او ترتیبی داده بود که وقتی پیش خدمت مورد نظر تحت‌نظر موساد است چند نفر از افرادش با او گفتگو کنند تا موساد فکر کند وی همان کسی است که بدنبال او هستند.

نمایی از شهر لیلهامر

در فاصله كوتاهي از وقوع ترور، ساير اسرائيلي‌ها در خانه امني در «اسلو» پنهان شدند. بعد از 40 سال اولين قتل در «ليلهامر» اتفاق افتاده بود. فقط صبح روز بعد بود كه مامورين مخفي اسرائيل كشف كردند كه اشتباهاً كس ديگري را كشته‌اند. مرد مقتول يك پيشخدمت مراكشي بنام «احمد بوشيكي» بود كه با يك زن نروژي ازدواج كرده بود؛ همان زن حامله‌اي كه در كنارش در خيابان قدم مي‌زد. 20 سال طول كشيد كه اسرائيلي‌ها به او و فرزندش غرامت بپردازند، هرچند آنها هيچگونه مسئوليت قانوني را در ارتباط با اين قتل به گردن نگرفتند.

بعداً معلوم شد كه يكي از اعضاي كم‌سابقه تيم موساد درست گفته بود. وقتي مراقب مردي بودند كه گفته مي‌شد «سلامه» است، «ماريانه گلادنيكف» به ساير اعضاي جوخه «هراري» گفته بود كه چهره آن مرد با صورت «سلامه» فرق دارد. آنها به حرفش گوش ندادند. از نظر آنها او فقط يك منشي «شين‌بت» بود كه او را فقط به خاطر داشتن گذرنامه سوئدي و تسلطش به زبان اسكانديناوي به عضويت تيم «هراري» درآورده بودند.

احمد بوشیکی و همسر نروژی‌اش

اگر به خاطر رفتار احمقانه دو نفر از مأمورين پشتيباني اسرائيلي (يك زن و يك مرد) كه وظيفه پاييدن و بعضي از قسمت‌هاي برنامه‌ريزي را به عهده داشتند، نبود، اسرائيلي‌ها با سرّي نگهداشتن خطايي كه مرتكب شده بودند، ممكن بود بتوانند بر اين قتل سرپوش بگذارند. آنها هر اشتباه قابل تصوري را مرتكب شدند و در هر قدمي كه برداشتند از خودشان براي پليس رد پايي به جا گذاشتند. آنها بجاي استفاده از اتومبيل‌هاي افراد ثالثي كه از ماهيت واقعي مأموريت آدم‌كشي آنها هيچ اطلاعي نداشتند، با اتومبيل‌هايي كه خودشان كرايه كرده بودند در اطراف «ليلهامر» رانندگي كردند. در تعقيب «بوشيكي» آنها به اندازة يك گله فيل در داخل يك مغاز چيني‌فروشي به چشم مي‌آمدند. آنها قاعده طبقه‌بندي و مجزا كردن مسئوليت‌ها را از يكديگر رعايت نكرده بودند و هر يك از اعضاي تيم، اعضاي ديگر را مي‌شناختند و مي‌دانستند كه آنها كجا هستند.

ماشین ترور هراری در پاک کردن رد خود کودنی قابل توجهی نشان داد. همسايگان آن پيشخدمت بدبخت، شماره اتومبيل را به پليس گزارش دادند و دو نفر از اسرائيلي‌ها هنگامي كه اتومبيل كرايه‌اي را در فرودگاه «اسلو» پس مي‌دادند دستگير شدند. دو نفر كه با اسامي «گلادنيكف» و «دن ارت» به «اسلو» آمده بودند، هر دو اقرار كردند كه براي اسرائيل كار مي‌كنند و نشاني آپارتماني را كه توسط موساد مورد استفاده قرار گرفته بود اعلام كردند. پليس دو نفر ديگر از اعضاي گروه ضربت را در آنجا پيدا كرد. بازجويان نروژي از غيرحرفه‌اي بودن عمليات سازمان جاسوسي اسرائيل كه از بهترين‌ها در جهان تلقي مي‌شد، شگفت‌زده شده بودند. مثل ميوه‌اي كه روي درخت خيلي رسيده باشد، اسرائيلي‌ها يكي بعد از ديگري به دست پليس افتادند. «هراري» خودش توانست فرار كند ولي «گُهمر» و پنج نفر ديگر از مامورين عملياتي موساد به نام های ، سیلویا رافائل ، دن آربل ، ماریان گلدنیکف ، زوی اشتاینبرگ و میخائیل دورف دستگير شدند. «زمير» رئيس موساد با خوش شانسي راه فرارش را از قبل پيش‌بيني كرده بود.

شش مأمور عملیاتی موساد دستگیر و محاکمه شدند و این مهمترین رسوایی و افشاگری از اقدامات پنهان و تروریسم دولتی رژیم صهیونیستی در خارج از فلسطین بود که موجب بی آبرویی این رژیم گردید. يك فرد كمك‌كننده (سايان) در نروژ با يك يهودي توليدكننده منسوجات كه از بازماندگان اردوگاه‌هاي مرگ نازي بود و نسبت به اسرائيل گرايش شديد داشت تماس گرفته و پرسيده بود كه آيا مي‌تواند قايقش را قرض بدهد. به آن مرد ثروتمند فهمانده بودند كه نبايد هيچ سئوالي بپرسد، زيرا اين قرض بخاطر مصلحت دولت يهودي اسرائيل است.

آنهايي كه در نروژ مانده بودند، اطلاعات زيادي در اختيار پليس قرار دادند. براي اولين بار برخي از شيوه‌هاي عملكرد اسرائيل در ترورهاي بعد از واقعه افشا شد. يكي از مأمورین موساد كليد آپارتماني را در پاريس در اختيار داشت كه سرويس جاسوسي فرانسه با استفاده از آن توانست كليدهاي ديگري را كه مربوط به خانه‌هاي امن متعددي كه توسط مأمورین عملياتي اسرائيل مورد استفاده قرار مي‌گرفت، بدست آورد. شواهدي بدست آمد كه پاي اسرائيلي‌ها را در قتل‌هاي مشكوك فلسطيني‌ها در چند كشور ديگر به ميان كشيد. پرحرف‌ترين فردي كه دستگير شده بود، «ارت» بود. او كه متولد دانمارك بود از افراد كهنه‌كار ماموريت‌هاي موساد بود كه نام واقعي عبري‌اش «دن‌آربل» بود. به محض اينكه نروژي‌ها او را در يك اتاق تاريك به تنهايي زنداني كردند، شروع به گفتن همه چيز كرد. بازجوهاي نروژي وقتي «ارت/آربل» به آن‌ها گفت كه مبتلا به مشكل ترس از جاهاي تنگ و تاريك است ـ مشكلي كه براي يك مأمور امنيتي مي‌تواند نقص مهمّي باشد ـ به دشواري مي‌توانستند شگفتي خود را پنهان كنند. در عوض منتقل شدن به يك سلول بزرگ‌تر، «ارت» حاضر بود كه به همه چيز اعتراف كند.

اسرائيلي ديگري كه در نروژ دستگير شد «سيلويا رافائل» بود. امّا او از «ارت» بسيار حرفه‌اي‌تر عمل كرد. او روحيه‌اش را از دست نداد و داستاني را كه سر هم كرده بود تكرار كرد: او گفت كه نامش «پاتريشيا روكس بارو» عكاس خبري و داراي گذرنامه كانادايي است. در واقع «رافائل» از اسناد مسافرتي مجهول استفاده مي‌كرد و مدت‌ها بود كه اين كار را مي‌كرد. او در سال 1937 در كيپ تاون، آفريقاي جنوبي از يك مادر مسيحي و پدر يهودي متولدشده بود. در سن 20 سالگي عاشق اسرائيل شد و به‌عنوان داوطلب در يك «كيبوتص» اسرائيلي بنام «رامات ‌هاكروش» به كار مشغول شد. چون دختري باهوش بود به آساني مي‌شد موضوع داستانهايي باشد كه امنيتي‌هاي اسرائيل براي عمليات جاسوسي خود سر هم مي‌كردند. لذا توجه سازمان‌های امنيتي اسرائيل را جلب كرد. در اوايل دهه 1960 واحد امنيتي نظامي اسرائيل كه تخصصش رخنه كردن به كشورهاي عربي بود به او آموزش داد.

مربي «رافائل»، «گُهمر» بود كه در «ليلهامر» همراه با او دستگير شد. 10 سال قبل از واقعه نروژ «گهمر» «رافائل» را به كانادا فرستاد تا توانايي‌هاي حرفه‌اي را براي آنكه بتواند پوششي براي عمليات جاسوسي باشد كسب كند. بعداً واحد «امان» به‌عنوان بخشي از «متصادا» به موساد منتقل شد. «رافائل» كه به‌عنوان يك «جاسوس واقعی» COMBATANS آموزش كامل ديده بود، مكرراً با استفاده از نام «ركس بارو» عكاس خبري، به محل‌هايي كه روزنامه‌نگاران مي‌توانستند بروند دسترسي داشت. او در مصر وحتي بنا به گزارش‌ها در اردوگاه‌هاي پناهندگان فلسطيني كه «عرفات» سازمان آزادی‌بخش فلسطين را در آنجا تأسيس كرده بود جاسوسي كرد.

اتحاد بنلوکس میان سرویس موساد و سرویس اطلاعاتی کشورهای اسکاندیناوی من جمله نروژ ، به موساد کمک کرد تا با استفاده از نفوذ سیاسی و امنیتی خود در نروژ روند رسيدگي به قضيه پيچيده «ليلهامر» را کنترل کرده و متحمل فشار زيادی نشود. لذا نروژ آشكارا ترجيح داد كه به شرمندگي رژیم اسرائيل، تحقير شدن توسط افكار عمومي را نيفزايد. علي‌رغم اطلاعات مطروحه در دادگاه نروژ كه حاكي از مجرميت اسرائيلي‌ها بود، سرويس‌هاي امنيتي ايتاليا و فرانسه نيز که تمام قد با موساد همکاری می کردند تا حدود زيادي نسبت به موساد همبستگي نشان دادند. آن‌ها تقاضاهاي سازمان آزادی‌بخش فلسطين در مورد تجديد رسيدگي‌هاي مربوط به قتل فلسطينيان را در كشورهاي يادشده ناديده گرفتند. البته اين موضوع بذري بود كه «اداره تول» ( روابط خارجی موساد) كاشته بود و حالا به ثمر نشسته بود.

مایک هراری، مسؤول رسوایی در لیلهامر

در یکم فوریه 1974 سیلویا رافائل و آوراهام گهمر به 5 سال زندان، دن آربل به 5 سال زندان به خاطر شرکت در قتل درجه دوم محکوم شدند. ماریان گلدنیکف به 2 سال و نیم و زوی اشتاینبرگ به 1 سال حبس محکوم شدند. میخائیل دورف مأمور مخابرات جوخه ترور آزاد شد. این مأمورت فاجعه امیز بود. دو کارشناس امنیتی تل آویو اعلام کردند که: " افشای عاملان دستگیر شده، ضربه سختی را بر ساختار پوششی موساد در اروپا وارد آورد. عاملانی که افشاء شده بودند را می‌بایست فرا می‌خواندند، خانه‌های امن رها شدند، شماره‌های تلفن را عوض کردند، و روش‌های عملیاتی را تغییر دادند."

این رسوایی بیش از همه به پای هراری نوشته شد. حالا رژیم اسرائیل که خود را حاصل قربانی یهودآزاری و هولوکاست در اروپا معرفی می‌کرد به نام انتقام، دست خود را در اروپا برای کشتار گشوده بود و در این راه حتی بی گناهان را هم می‌کشت. رسوایی لیلهامر موجب شد تا برای نزدیک به 6 سال کشتن رهبران فلسطینی بویژه ابوسلامه از دستور کار خارج شود.

گروه گزارش ویژه سپیدار خبر:- از مشرقٰ مدتی است که پارلمان اتحادیه اروپا و پارلمان کشورهای اروپایی در حرکتی نمادین، وجود کشور مستقل فلسطین را به رسمیت شناخته‌ است. با توجه به سابقه‌ای که از نفوذ اسرائیل در مقامات اروپایی سراغ داشتیم، این عمل به راحتی قابل تبیین نیست. آیا زمانی که اسرائیل در سکوت مقامات غربی به خانه و کاشانه فلسطینیان حمله کرد، این نمایندگان اروپایی خواب بودند؟ آیا کشورهای اروپایی رویکرد خود را نسبت به اسرائیل عوض کرده‌اند؟ آیا بده‌بستان‌های اقتصادی‌شان به اسرائیل به هم ریخته و می‌خواهند از این طریق، فشار بیشتری وارد کنند؟ نسبت این اتفاقات با اعتراضات داخلی علیه دولت نتانیاهو چیست؟ اینها سؤالاتی است که می‌خواهیم در این گزارش بدان بپردازیم. نوشتار حاضر قصد دارد بدون پیش‌فرض به سراغ اسناد و پژوهش‌ها رفته و دریابد هدف از این اقدام چه بوده است. از این رو یک‌به‌یک عوامل پنجگانه این اقدام را بررسی کرده و نهایتاً تبیینی تلفیقی ارائه می‌دهیم.

بسیاری از خیابان‌های انگلیس، شاهد تظاهرات مردم علیه خشونت‌هی اسرائیل در جنگ اخیر غزه بود

1- اثرات جنگ 22 روزه و 55 روزه بر افکارعمومی اروپا و آمریکا

یکی از مسائلی که جنگ 22 روزه و جنگ اخیر را نسبت به جنگ‌های چند دهه پیش میان اسرائیل اعراب، متفاوت کرد، گسترش ارتباطات جهانی در خاورمیانه و همچنین مؤسسات اسلامی در کشورهای غربی در طول این مدت بود. در نتیجه این امکان برای مسلمانان و یهودیان صیونیست‌ستیز فراهم شد تا با تبلیغات گسترده‌تر، صدای مظلومیت ملت فلسطین را به گوش جهانیان برسانند. کار تا آنجا پیش رفت که استفاده از چفیه فلسطینی به نشانه حمایت از مردم این کشور، در اروپا فراگیر شد.

چفیه فلسطینی بر گردن "لارس اولی" نماینده پارلمان سوئد
 

یک نظرسنجی در ژوئیه 2014 از 1658 بزرگسال بریتانیایی نشان داد اگر چه 65% از پاسخ گویان، حماس را مرتکب جرائم جنگی می‌دانند، اما در مقابل، 62% نیز همین دیدگاه را نسبت به رژیم اسرائیل دارند. جالب است که تعداد کمتری از نسل جدید یعنی 18 تا 39 ساله نسبت به افراد بزرگسال‌تر نسبت به حماس اعتراض دارند و این نشان می‌دهد نسل جدید، درک و همدردی بیشتری نسبت به وضعیت نوار غزه دارد.

پیمایش دیگری توسط ساندی‌تایمز انجام شده و نشان می‌دهد 52% از انگلیسی‌ها بمباران غزه توسط اسرائیل در جنگ اخیر را «غیرموجه» می‌دانند، 27% به اسرائیلی‌ها و 14% با فلسطینی‌ها احساس همدردی دارند. پیمایش دیگری توسط مؤسسه خیریه «خاورمیانه را در آغوش بگیر» صرفاً‌ از مسیحیان انگلیس و پیش از جنگ اخیر انجام شد و نشان داد 35.4%‌ با فلسطینی‌ها و 16.9%‌ با اسرائیلی‌ها همدردی می‌کنند.

تظاهرات متعدد به ویژه در طول جنگ اخیر در اروپا علیه جنگ‌افروزی صهیونیست‌ها صورت گرفت که فضای پاریس،‌ لندن و برلین را تغییر داد. از آنجا که دشمنی‌های پیشین اروپاییان با یهودیان (در قرون اخیر تا جنگ جهانی دوم) صبغه نژادپرستانه و ضدیت بااقلیت‌های دینی داشته است،‌ بسیاری از طرفداران اسرائیل، این تظاهرات را نیز به گرایش‌های آن‌چنانی متهم کردند. اما نشریه اکونومیست این اتهام را تکذیب کرد و خشم اروپاییان را ناشی از اقدامات اخیر دولت اسرائیل در جنگ اخیر غزه دانست. این نشریه همچنین با یک مقام دولتی فرانسه صحبت کرد و از قول آن نوشت:«95%‌از تظاهرات‌کنندگان هیچ مشکلی با یهودیان ندارند.»

نظرسنجی‌ها از وضعیت بد اسرائیل در افکار عمومی نزدیک‌ترین متحد خود خبر می‌دهد. پیمایش اخیر مرکز تحقیقاتی پیو نشان داد 29% از آمریکاییان 18 تا 29 ساله،‌تقصیر جنگ اخیر را عمدتاً‌ به گردن اسرائیل می‌دانند تا حماس، در حالی که 21% چنین نظری در مورد حماس داشتند. نظرسنجی دیگری از مؤسسه گالوپ نیز که صرفاً‌ از آمریکاییان رنگین‌پوست زیر 50 سال صورت گرفته است،‌ مخالفت اکثریت آنها نسبت به اقدامات اسرائیل به عنوان اقدامی «غیرموجه» آشکار کرده است.

نیمی از جمعیت غزه، کودک هستند

نفوذ اسرائیل بر افکار عمومی آمریکا بالاست با این حال همچنان عمده آمارها به نفع فلسطینی‌ها است. در یک نظرسنجی که 5 دسامبر سال جاری منتشر شد، مانند سال گذشته 39% از گزینه دو-دولت برای حل تنش در سرزمین‌های اشغالی حمایت کردند اما گزینه یک دولت (دولت منتخب ساکنان سرزمین فلسطین) از سال گذشته 10% رشد داشته است (24% به 34%). شهروندان آمریکایی در برابر این پرسش که اگر راه حل دو-دولت، ممکن نباشد، 71% دولت دموکراتیک با شهروندان هم رتبه (گزینه پیشنهادی ایران) را ترجیح داده‌اند و فقط 24% دولت واحد یهودی را برگزیده‌اند. حتی 50% از مسیحیان اوانجلیست و 61% از یهودیان (دو گروه از آمریکاییان که باورهای مذهبی نزدیک‌تری به اسرائیل دارند) نیز دولت دموکراتیک را بر دولت یهودی ترجیح داده‌اند. نهایتاً اینکه 63% از آمریکاییان نیز با شهرک‌سازی اسرائیلیان مخالفت کرده‌اند.

2- اثرات پیمان شکنی رژیم صهیونیستی بر بی‌اعتباری مقامات غربی

اروپاییان سال‌ها است سخن از لزوم پایبندی به راه‌حل دودولت برای حل تنش‌ها در اراضی اشغالی می‌کنند. اسرائیل نه تنها به تلاش‌های ایران برای تشکیل دولت واحد دموکراتیک در سرزمین‌های اشغالی قاطعانه برخورد می‌کند،‌ بلکه به راه‌حل دودولت که اروپاییان و آمریکا سال‌ها است مطرح می‌کنند هیچ وقعی نمی‌نهد. از آن بدتر اینکه با حضور آمریکا با فلسطین توافق می‌کند اما عملاً بر خلاف آن پیش می‌رود و اینگونه اعتبار آمریکا را به عنوان به اصطلاح قدرت برتر دنیا زیر سؤال می‌برد.

اتحادیه اروپا اعلام کرده است «هدف اتحادیه اروپا، تحقق راه‌حل دو-دولت با تشکیل یک دولت مستقل،‌ دموکراتیک و پرتحرک فلسطینی است که مرز به مرز اسرائیل و همسایگانش وجود داشته باشد. اتحادیه اروپا می‌خواهد در این، پیشرفت ملموسی واقع شود نه اینکه صرفاً یک پروسه تعیین شود. برای رسیدن به این هدف، اتحادیه اروپا دست به طیفی از اقدامات سیاسی و عملیاتی زده و بزرگترین حامی تلاش‌های فلسطینیان برای دولت‌سازی است. اتحادیه اروپا، سازمان ملل، ایالات متحده و فدراسیون روسیه اعضای موسوم به "گروه چهار" هستند که در سال 2002 میلادی نقشه راه صلح را با هدف رفع تنش‌ها منتشر کردند...

وزرای خارجه اتحادیه اروپا محاصره غزه توسط اسرائیل را غیرقابل‌قبول و خلاف پیشرفت سیاسی در حل تنش‌ها توصیف کرد. در ژوئیه 2010 شورای روابط خارجی خواستار تغییر فوری و اساسی در سیاست‌ها شد و دوباره بر بازسازی مرزها به صورت فوری، پایدار و بدون شرط، جهت جریان‌یافتن کمک‌های انسانی، کالاهای اقتصادی و افراد تأکید کرد.»
 

نوامبر سال جاری، بیش از 300 گروه مدافع حقوق بشر،‌ اتحادیه تجاری و احزاب سیاسی در سراسر اروپا، از اتحادیه اروپا خواستند که خواستار مسئولیت‌‌پذیری اسرائیل در کشتار اخیر غزه شود و توافق‌نامه مشارکت اقتصادی میان اتحادیه اروپا و اسرائیل را تعلیق کند. این توافق‌نامه مهمترین پیمان میان اسرائیل و اتحادیه اروپا است که دسترسی صهیونیست‌ها به بازار اروپا را تضمین کرده و امتیازات اقتصادی ویژه‌ای برای رژیم صهیونیستی فراتر از هر دولت غیراروپایی قائل شده است. برخی از امضا کنندگان این درخواست، عبارت بوده از: کنگره اتحادیه‌های تجاری ایرلند، اتحادیه‌های ملی اسپانیا و فرانسه و بلژیک،‌ احزابی چون پادوموس که پرطرفدارترین حزب کنونی در اسپانیا است،‌ سمن‌های عمده (مهمترین NGOها) شامل CNCD در بلژیک و Trocaire در ایرلند.

جنگ غزه با بیش از 2000 کشته که بیشتر آنان زن و کودک بودند، اتحادیه اروپا را - بیش از گذشته - به فکر حفظ اعتبار بین‌المللی خود انداخت و کاهش هزینه‌های اشغالگری اسرائیل برای اروپاییان انداخت
 

در این بیانیه آمده است با وجود این قرارداد، «اتحادیه اروپا وسایل مادی لازم برای تجاوزهای اسرائیل به قوانین بین‌المللی و عمل بر خلاف تعهداتش ذیل قوانین بین‌المللی را فراهم می‌کند.»

آنیتا جرسکا مسئول کمیته هماهنگی میان کمیسیون‌ها و انجمن‌های  اروپایی به نفع فلسطین (ECCP) در این باره گفت است: «اتحادیه اروپا مدت‌ها است از روابط نزدیک خود با اسرائیل برای درگیرشدن در گفتگو میان اسرائیل و فلسطینیان استفاده کرده است اما کشتار وحشیانه اسرائیل در غزه نشان داد این گفتگوها شکست خورده است. اکنون زمان آن است که اتحادیه اروپا اقدامی برای درفشارقراردادن اسرائیل جهت پیروی از قوانین بین‌المللی انجام دهد.» این سخن به خوبی نشان می‌دهد اروپاییان تا چه از ناتوانی خود در حل تنش‌ها در اراضی اشغالی با وجود قدرتی که دارند و روابطی که با اسرائیل برقرار کرده‌اند، ناراضی‌اند.

300 انجمن‌، اتحادیه‌ و حزب اروپایی خواستار تعلیق توافق مشارکت اقتصادی اتحادیه اروپا با اسرائیل شدند

وضع آمریکا هم بهتر از این نیست. آمریکا بارها در زمان کارتر، کلینتون و اوباما تلاش کرد تا با انعقاد قرارداد صلح میان اسرائیل با فلسطینیان و اعراب،‌ تنش‌های سیاسی-امنیتی را در اراضی اشغالی حل کند. همین که این تلاش‌ها چندین بار تکرار شده است بدین معنی است که تلاش‌های گذشته ناکام مانده است.

علت عمده این ناکامی نیز یک امر بوده است:‌ خلف وعده اسرائیلی‌ها. رژیم اسرائیل در کمال پررویی قولی را در حضور رئیس‌جمهور آمریکا به فلسطینی‌ها و اعراب می‌دهد و چندی بعد زیر آن می‌زند. این مسأله به کاهش اعتبار بین‌المللی آمریکا و اعتماد به آن در میان مردم منطقه منجر شده است. آخرین مورد، مذاکرات فلسطینیان و اسرائیل با میانجیگری جان کری بود که مهلت 9 ماهه وی برای رسیدن به نتیجه با کارشکنی‌های اسرائیل ناکام ماند. رژیم صهیونیستی تا آنجا با اعتبار آمریکا بازی کرد که رسماً‌ برخی وزرای کابینه نتانیاهو از اسرائیل خواستند مرزهای دلخواه خود رادر کرانه باختری ترسیم کند. نفتالی بِنِت وزیر اقتصاد این رژیم گفت:«ما تدریجاً‌ تلاش می‌کنیم تا قوانین اسرائیل را در سرزمین‌های تحت کنترل اسرائیل (یعنی سرزمین‌های متعلق به فلسطین طبق قطعنامه 1967 سازمان ملل) حاکم کنیم.» این علناً نفی حکومت خودگردان و جنبش‌های فلسطینی بود، یعنی همان کسانی که در حال مذاکره با اسرائیل بودند.

در یک نگاه کلی،‌ از سال 1967 که برخی گروه‌های فلسطینی‌ واقعیت اسرائیل را پذیرفتند، قطعنامه سازمان ملل مقرر کرد اسرائیل از نواز غزه، کرانه باختری و شرق بیت‌المقدس عقب‌نشینی‌ کند. اسرائیل نهایتاً حدود 40 سال بعد در 2005 میلادی از نواز غزه عقب‌نشینی کرد اما به ساخت تدریجی شهرک‌های یهودی در سه ناحیه یادشده ادامه داد. توافق اسلو در 1993 و نقشه راه صلح در 2002 نیز نتوانست اسرائیل را به پایان رفتارهای غیرقانونی‌اش وادار سازد. از حدود 10 سال پیش، رژیم صهیونیستی آغاز به ساخت دیوارهای بلند به عنوان حصار در سه ناحیه یادشده نمود و بهانه‌اش جلوگیری از ورود فلسطینی‌هایی بود که قصد عملیات استشهادی داشتند اما این حصارها مورد مخالفت جامعه بین‌المللی قرار گرفت زیرا عملاً کنترل همه چیز را در این نواحی به دست اسرائیل می‌داد. این بدان معنا بود که اسرائیل اگر چه از این مراکز عقب‌نشینی کرده است اما آنها در قابل اردوگاه‌های آپارتایدی درآورده و تحت کنترل دارد. دادگاه بین‌المللی لاهه از همین رو حکم به مخالفت حصارکشی با قوانین بین‌المللی داد. اما اسرائیل به هیچ‌کدام از این تلاش‌ها وقعی ننهاد.
 

کری در گفتگو با فاکس‌نیوز در میانه جنگ اخیر غزه،‌ عملیات اسرائیل علیه کودکان و غیرنظامیان را غیرقابل‌تحمل خواند

4- اثرات جنگ طلبی و توسعه طلبی دولت اسرائیل و فروپاشی داخلی رژیم

این عامل به یقین یکی از مهمترین عوامل حمایت کشورهای اروپایی از تشکیل دولت مستقل فلسطین است. اوایل آذر کابینه رژیم اسرائیل در جلسه خود لایحه موسوم به "دولت یهودی" را با موافقت 15 وزیر و مخالفت هفت وزیر و در غیاب یک وزیر تصویب کرد. این لایحه به اراضی اشغالی فلسطین ماهیت دولت قوم یهود می‌دهد. "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر رژیم صهیونیستی طی سخنانی در کنست، هنگام ارائه این لایحه گفت: اسرائیل منحصرا سرزمین ملت یهود است... هر کسی که از ملت یهود حمایت می‌کند باید از قانون ملیت پشتیبانی کند.

اما طرح این لایحه و جدال‌های پیرامون آن که در این زمان یعنی پس از فجایع جنگ با غزه صورت گرفت،‌ دامن دولت ائتلافی و کنست اسرائیل را گرفت و با خروج لاپید و لیونی از کابینه (از دو حزب یش عاتید و هاتنوعا) عملاً ائتلاف شکست و نتایناهو با انحلال مجلس، خواستار انتخابات زودهنگام شد.

به گزارش مشرق، زیپی لیونی وزیر دادگستری، یعیر لاپید وزیر دارایی و رووین ریولین رئیس جدید رژیم صهیونیستی از مصوبه اخیر کابینه به شدت انتقاد کردند. ریولین که در یک کنفرانس سخنرانی می‌کرد، با بیان اینکه «شهروندان عرب» در اراضی اشغالی در اقلیت نیستند، گفت: «یک چهارم دانش‌آموزان اول دبستان، عرب هستند و اعراب یک پنجم جمعیت اسرائیل هستند». منتقدان بر این باور بودند این قانون برای اعراب سرزمین‌های اشغالی و سایر اقلیت‌ها غیردموکراتیک است. لیونی که از رقبای سرسخت نتانیاهوست، او را متهم کرد با حمایت از این لایحه در تلاش است ائتلاف را دچار اختلاف کند تا بتواند خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شود. این موضوع در کنار اختلاف نتانیاهو با لاپید (رئیس دومین حزب بزرگ ائتلاف‌کننده با نتانیاهو در کابینه) بر سر بودجه، اختلافات را حادتر کرد. به دنبال اخراج لاپید از کابینه و پیش از انحلال آن، وزرای حزب یش عاتید یعنی شای پیرون، یائل جرمن، میر کوهن و یعکوف پری در حمایت از او همگی از کابینه استعفا داده بودند.

وضعیت نتانیاهو و حزب لیکود در داخل اسرائیل نیز اصلاً خوب نیست. بنابر پیمایش روزنامه معاریو که چند روز پیش در 19 دسامبر 2014 منتشر شد، 58% از پاسخ‌گویان مخالفت‌شان را با تداوم نخست‌وزیری وی اعلام کردند. در پاسخ به این سؤال که چه کسی را به جای نتانیاهو می‌پسندید، ‌28% از پاسخ‌گویان از اسحاق هرتزوگ رئیس حزب کار، 10%‌ از نفتالی بِنِت رهبر حزب خانه یهود، 10% از زیپی لیونی رهبر حزب هاتنوعا (حرکت)، 9% از یعیر لاپید رهبر حزب یِش عاتید (آینده‌ای هست)،‌ 6% از آویگدور لیبرمن رهبر حزب اسرائیل خانه ما و 5% از موشه کاهلون رئیس حزب کاهلون حمایت کردند ضمن اینکه 26% نیز هیچ‌کدام از این افراد را نپسندیدند. 72% از پاسخ‌گویان برای رأی‌دادن اعلام آمادگی کردند.

 

لازم به ذکر است ائتلاف‌های متعددی میان احزاب یادشده در حال شکل‌گیری است (از جمله ائتلاف حزب کار و حرکت)‌ تا از فرصت پیش‌آمده در انتخابات 17 مارس 2015 برای کسب کرسی‌های بیشتر در کنست و نهایتاً‌ کرسی نخست‌وزیری بهره‌برداری کنند.

در هر صورت این وضعیت، موجب شده سیاست‌های نتایناهو برای تشکیل دولت آپارتاید که آن را با ارائه لایحه دولت یهود و همچنین با اعمال سرسختانه‌ترین فشارها بر نوار غزه پیگیری می‌کند،‌ در داخل اسرائیل مورد هجمه واقع شود و در نتیجه از سه نظر،‌ فضا برای مخالفت دول اروپایی با این سیاست‌ها نیز فراهم شود:

• وقتی رژیم صهیونیستی از انسجام داخلی برخوردار نباشد، نمی‌تواند بر کشورهای دیگر فشار قاطعی برای حمایت از یک طرح یا عدم حمایت از آن وارد آورد.

• نفوذ مالی اسرائیل در کشورهای غربی صرفاً‌ به نتانیاهو و حزب لیکود محدود نمی‌شود. در نتیجه صهیونیست‌ها و یهودیان مخالف نتاینیاهو،‌ از نفوذ مالی خود در جهت مخالفت با طرح‌های نتانیاهو استفاده می‌کنند و بهترین گزینه برای آنان،‌ به رسمیت‌شناخته‌شدن دولت فلسطین توسط دول اروپایی است،‌ زیرا این بدین معنا است که گزینه یک‌دولت در سراسر فلسطین کنار می‌رود که شامل گزینه دولت یهود نتیانیاهو نیز می‌شود.
  

• این دولت‌ها تلاش می‌کنند با تأکید بر وجود دولت مستقل فلسطین،‌ ترمز تجاوزطلبی اسرائیل را بکشند تا بلکه با ایجاد آرامش در اسرائیل و اراضی اشغالی،‌ از شر حمایت از اسرائیل در این جنگ نابرابر خلاص شوند؛ حمایتی که نفرت مردم منطقه را برای آنها به ارمغان می‌آورد.

یکی از آخرین و مؤثرترین عوامل تحریک‌کننده اروپا برای کاهش حمایت خود از اسرائیل،‌ باج‌های ناجوانمرانه‌ای است که اسرائیل از آنها در مذاکرات هسته‌ای با ایران می‌خواهد. آمریکا و اروپا به خوبی فهمیده‌اند که می‌توان روی ایران در منطقه حساب کرد و در مورد موضوعات مهم امنیتی و سیاسی با آن به توافق رسید. تبلیغات گذشته در مورد لجبازی ایرانی‌ها و عدم امکان گفتگو با آنها تا حد زیادی کنار رفته است. به بیان دیگر، یک رقیب قدرتمند برای اسرائیل پیدا شده که متحدان اسرائیل را به همکاری با خود به جای این رژیم فرا می‌خواند و با لحاظ شرایطی، حاضر است پای میز مذاکره در موضوعات اساسی بنشیند. در چنین شرایطی، سنگ‌اندازی‌های اسرائیل، به شدت اروپاییان را می‌آزارد و از اینکه اسرائیل موجب از دست‌رفتن ظرفیت همکاری میان اروپا و ایران و کدورت بیشتر میان مقامات ایران و غرب می‌شود، خشمگین‌اند. آنها منافع زیادی در ایران دارند که تنها راه دستیابی به آن،‌ تقویت روابط مسالمت‌آمیز با ایران است.

تبیین حمایت اخبر کشورهای اروپایی از کشور مستقل فلسطین

با توجه به عوامل پنجگانه مذکور، مشخص می‌شود چگونه اسرائیل، کشورهای اروپایی را تا سر حد جنون عصبانی کرده است. اسرائیل یک قرن است که دارد از اروپاییان باج می‌گیرد، با اجبار آنها به حمایت از خود، آنها را در بسیاری از کشورهای منطقه منفور ساخته است،‌ افکار عمومی اروپا و آمریکا را به ویژه در جنگ کودک‌کشی اخیر به شدت علیه خود به هیجان آورده است، با عمل بر خلاف درخواست‌ها و تلاش‌های اروپاییان و آمریکا برای تحقق راه‌حل دو-دولت،‌ آنها را به تمسخر گرفته است و دلچاک‌ترین متحدش یعنی آمریکا را از خود دور ساخته است. اینها همه در حالی است که نتانیاهو نتوانسته ائتلاف تندوران را در داخل اسرائیل برای پشتیبانی از خود و مقابله با این عوامل نگه دارد.

طبیعی است وقتی این همه بُردار به یک سمت حرکت می‌کند، نمی‌توان از وقوع پیامدهای منفی آن برای تندروهای صهیونیست جلوگیری کرد. پررویی است اگر نتانیاهو انتظار داشته باشد اروپاییان در چنین شرایطی، حتی در سخن خود نیز برخلاف اسرائیل چیزی نگویند. مگر اروپاییان عاشق چشم و ابروی اسرائیل هستند که در چنین شرایطی همچنان صددرصد برای وی فداکاری کنند و از آبروی داخلی و بین‌المللی خود بگذرند؟ البته منکر این نیستیم که اروپایی‌ها اسرائیل را با دست پس می‌زنند و با پا پیش می‌کشند. این سیاست را از آن رو پیش گرفته‌اند تا اسرائیل نیز مجبور شود برخی شرایط اتحادیه اروپا به ویژه تن‌دادن به گزینه دو-دولت رابپذیرد تا یک‌بار - شاید برای همیشه - از شر و شرارت‌های ولد نامشروع خود رهایی یابند.

بر مبنای تبیینی که ارائه شد،‌ اروپاییان تا حدودی به سیاست حمایت کامل از اسرائیل پایان دادند. 26 آذر، دادگاه عمومی اتحادیه اروپا، جنبش اسلامی حماس را از فهرست گروه‌های تروریستی خارج کرد تا نتانیاهو خشمگینانه اعلام کند: «به نظر می‌رسد بسیاری در اروپا، سرزمینی که 6 میلیون یهودی در آن قتل‌عام شد هیچ‌چیز [از هولوکاست] نیاموخته‌اند.» دادگاه عمومی اتحادیه اروپا گفته است تصمیمی که در مورد گنجاندن حماس در فهرست یادشده در سال 2001 گرفته بود،‌ بر مبنای قضاوت‌های منطقی نبوده است بلکه نتیجه تبلیغات رسانه‌ها و محتوای اینترنت بوده است و اینکه اکنون حماس را از فهرست، خارج می‌کند،‌ بدین معنا نیست که به نتیجه خاصی در مورد تروریستی‌بودن یا نبودنِ آن رسیده‌ است، بلکه فقط اعلام نادرستیِ آن تصمیمِ سال 2001 است.

این اقدام دادگاه اروپا، نتیجه اقدام همزمانی بود که در پارلمان اروپا رخ داد یعنی به‌رسمیت‌شناختن دولت فلسطین. پارلمان همچنین تصمیم گرفت کنفرانسی را در ژنو برگزار کرده و احتمالاً جرائم جنگی اسرائیل را در آن بررسی خواهد کرد. نتانیاهو در جواب این اقدامات گفته است اروپاییان در برابر گروه‌های نظامی فلسطینی از خود، ضعف نشان دادند اما بدانند که این اقدام همچون بومرنگ به خود آنها ضربه خواهد زد. وی گفت:«امروز ما دوباره شاهد دورویی متناوب اروپاییان بودیم.»

فلسطینی‌ها در این شرایط تلاش می‌کنند تا شکایتی از جنگ وحشیانه اسرائیل در ژوئیه و آگوست 2014 تنظیم کنند و دادگاه جنایی بین‌المللی ارائه کنند. در آن جنگ، بیش از 2000 فلسطینی شهید شدند که بسیاری از آنها کوکان، زنان و دیگر غیرنظامیان بودند.

پیش‌تر نیز اتفاقات قابل توجهی افتاده بود: سفیر اتحادیه اروپا به اسرائیلی‌ها گفته بود تقویت پیوندهای تجاری با اعضای اتحادیه،‌ منوط به حرکت در مسیر راه‌حل دو‌-دولت است. پایتخت اتحادیه اروپا هشدارهایی را منتشر کرد تا شهروندانش را نسبت به همکاری تجاری با هر مؤسسه‌ای که مرتبط با شهرک‌سازی اسرائیل در اراضی اشغالی است،‌ بر حذر دارد چرا که شهرک‌سازی را مخالف قوانین بین‌المللی می‌داند. بسیاری از اروپاییان سهام خود را در بانک‌های اسرائیلیِ مرتبط با شهرک‌سازی فروخته‌اند. بزرگترین شرکت دولتی آبرسانی در آلمان،‌ همکاری‌هایش را با شرکت‌های اسرائیلی که آب کرانه باختری را برده و سپس به فلسطینی‌های ساکن در آن منطقه می‌فروختند، متوقف کرده است.

در مراسمی به مناسبت صدمین سال آغاز جنگ جهانی اول،‌ لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه رسماً‌ جنگ اخیر اسرائیل علیه غزه را یک «قتل عام» خواند و گفت:«چه میزان مرگ،‌ بیشتر از این نیاز است تا قتل عام غزه متوقف شود؟ سنت دوستی میان اسرائیل و فرانسه، دیرینه است و اسرائیل نیز 100%‌حق تضمین امنیت خود را دارد،‌ اما این حق، کشتن کودکان و کشتار غیرنظامیان را توجیه نمی‌کند.» فرانسوا اولاند رئیس‌جمهور فرانسه در این مراسم خطاب به وزیر خارجه‌اش گفت:«ما چگونه می‌توانیم تماشاگر بمانیم وقتی یک منازعه مرگبار در غزه تا حدود یک ماه به طول انجامیده است؟... ما باید کاری کنیم.»

نوام چامسکی: "اسرائیل از جنگنده‌های پیشرفته و کشتی‌های جنگی برای بمباران مدارس، اردوگاه‌ها، ساختمان‌ها، مساجد و مناطق مملوء از جمعیت استفاده می‌کند؛ جمعیتی را هدف قرار می‌دهد که نه نیروی هوایی دارد، نه پدافند هوایی، نه نیروی دریایی و نه سلاح سنگین، نه یگان‌های توپخانه و نه فرماندهی و ارتش ... آن‌گاه اسم آن را "جنگ" می‌گذارد. این جنگ نیست، کشتار است."

جمع بندی
چه اسمی می‌توان بر رژیمی گذاشت که به بسیاری از افرادش حقوق سیاسی نمی‌دهد، در همه عرصه‌های زندگی سیاست تفکیک نژادی-مذهبی را اعمال می‌کند و حقوق اساسی عده‌ای از مردم را در تعیین سرنوشت‌شان انکار می‌کند؟ اگر چه حکومت خودگردان فلسطین وجود دارد اما در مورد مسائل مهم امنیتی، سرزمینی،‌ آب،‌ جابجایی مردم و کالاها، صنعت و تجارت هیچ قدرتی ندارد. همه اینها توسط ارگان‌های نظامی اسرائیل کنترل می‌شود که طبیعی است این ارگان‌ها در تمام این امور، منافع گروه‌های هم‌سود صهیونیستی و شهرک‌نشینان را دنبال می‌کنند. اگر این آپارتاید نیست، پس چیست؟
 
بااین حال آنچه باعث شده دولت‌های اروپایی با وجود زیر‌پاگذاشتن منافع‌شان توسط اسرائیل،‌ همچنان از برخورد قاطع با آن دوری می‌کنند، نوعی احساس مسئولیت اروپاییان نسبت به اسرائیل است. این احساس مسئولیت از آنجا ناشی می‌شود که صهیونیسم و دغدغه تشکیل دولت یهود و مهاجرت یهودیان از اروپا بر اثر قرن‌ها بدرفتاری اروپاییان با یهودیان (به روایت اسرائیل و برخی کارشناسان) و قرن‌ها آزاردیدن اروپاییان از حضور یهودیان در کشورهای‌شان که با پول خود افسار اسب پادشاهان را به این سو و آن سو می‌کشیدند (روایت نزدیکتر به واقع)،‌ مطرح شد.

در مورد انگیزه اول برای تشکیل اسرائیل یعنی بدرفتاری اروپاییان با یهودیان،‌ آلمان به دلیل دشمنی هیتلر با یهودیان و قتل آنان که البته اصل آن واقعه - هولوکاست- زیر سؤال است، بیش از دیگر دول اروپایی احساس مسئولیت می‌کند و هر سخنی از طرف مقامات این کشور علیه اسرائیل، حتی اگر کاملاً‌ مبتنی بر قوانین بین‌المللی باشد،‌ بوی احیای نژادپرستی هیتلر را می‌دهد. اما بقیه کشورهای اروپایی در این حد تحت فشار نیستند و عمدتاً انگیزه دوم برای آنها مهمتر است. طبیعی است اروپاییان نمی‌خواهند پروژه‌ای را که خود راه‌ انداختند زمین بزنند اما در عین حال نمی‌‌توانند برای حفظ اسرائیل، از تجاوزات بیشرمانه‌اش کاملاً حمایت کرده و آبروی خود را بیش از این لکه‌دار کنند.

 "تحمل نتانیاهو واقعاً‌ سخت است". اگر سارکوزی یک جمله درست در عمرش گفته باشد،‌ همین است.


منابع و مآخذ:
 

دانشگاه کئو در توکیو، مبدأ و مقصد زندگی علمی توشی‌هیکو بود

ایزوتسو در دانشگاه مک‌گیل مونترآل کانادا، فلسفه اسلامی شنید و فلسفه اسلامی گفت

الهه مکتب هندو شباهت جالبی به تصویر بودا دارد

لائو زی، مکتب تائوئیسم را در چین بنیان گذاشت

• ایزوتسو علاقه ویژه‌ای به اندیشه‌های پست‌مدرن و اندیشمندانی چون دِریدا داشت که آشنایی شخصی با وی داشتند. توشی‌هیکو خود در این باره می‌گوید:«جهان بازنمایی‌شده،‌آنگونه که دریدا ترسیم می‌کند،‌ هر چیزی هست جز ثابت، پایدار و مستحکم. همه چیز شناور است. به نظر من این تصویر، جالبترین بخش از اندیشه‌های وی است. دیدگاه بودیسم نیز در مورد جهان، این است یعنی همان تصویری است که یک بودایی در خلسه از جهان دارد، پس از اینکه هزاران چیز را در ذهن خوداز بین می‌برد و کنار می‌زند.» وی همچنین نوشته است:«به نظرم عرفان در یک نگاه کلی، به یک معنا همان عملیات بازنمایی پست‌مدرن، منتها در چهارچوب ادیان سنتی است.»

دو نمونه از آثار توشی‌هیکو در باب اسلام

رهبر انقلاب در دیدار دانشجویی مرداد 1391 پیرامون چگونگی جمع میان واقع‌گرایی با آرمان‌گرایی، به جنگ 22 روزه غزه و درخواست برخی دانشجویان برای اعزام به منطقه جنگی اشاره کرده و فرمودند:

«اینجا بین آرمان‌گرائی و بین آن واقعیت و دستوری که حالا از قول رهبری نقل کردند، که نباید بروید غزه، یک تعارضی درذهن این جوان به وجود میآید. نه، هیچ تعارضی وجود ندارد. آن احساس، احساس خوبی است؛ اما تصمیمی که بر اساس یک احساس گرفته بشود، یک مطالعه‌ی دقیق، موشکافانه و عالمانه پشت سرش نباشد، آن تصمیم، لزوماً تصمیم درستی نیست. گاهی اوقات تصمیم، تصمیم غلطی است.

بنابراین آرمان‌گرائی به‌هیچ‌وجه به معنای در همه‌ی زمینه‌ها پرخاشگری کردن، برخی از واقعیات لازم و مصلحت‌های لازم را ندیده گرفتن، نیست.»

ایشان پیرامون مصلحت‌گرایی در عین حفظ آرمان‌ها و پایبندی به حقایق اضافه کردند: «مصلحت هم شده یک اسم منفور؛ آقا مصلحت‌گرائی میکنند! خب، اصلاً باید ملاحظه‌ی مصلحت بشود. هیچ وقت نباید گفت که آقا حقیقت با مصلحت همیشه منافات دارد؛ نه، خود حقیقت یکی از مصلحتهاست، خود مصلحت هم یکی از حقایق است. اگر مصلحت‌اندیشىِ درست باشد، باید رعایت مصلحت را کرد؛ چرا نباید رعایت مصلحت را کرد؟ باید مصالح را دید.

فرض بفرمائید از لحاظ موضع نظام، نسبت به فلان حرکت سیاسی بلوک مثلاً طاغوت و مجموعه‌های استبدادىِ دیکتاتوری، معلوم است که ما مخالفیم، همراهی هم نمیکنیم، کمک هم نمیکنیم - «قد کانت لکم اسوة حسنة فی ابراهیم والذین معه اذ قالوا لقومهم انا برءاء منکم و مما تعبدون من دون الله کفرنا بکم و بدا بیننا و بینکم العداوة و البغضاة ابداً حتی تؤمنوا بالله وحده» - معلوم است که موضع ما نسبت به برخی از جهات سیاسی‌ای که امروز در دنیا وجود دارند یا در منطقه وجود دارند، موضع روشنی است؛ اما این به هیچ وجه به معنای نفی کار دیپلماسىِ سنتىِ متعارف نیست؛ این را توجه داشته باشید. یعنی کار دیپلماسی به جای خودش باید انجام بگیرد، منتها جهت‌گیری، این جهت‌گیری است. کمااینکه دشمنان ما هم همین جور عمل میکنند. دشمنان ما هم در عمل دشمنی‌شان را میکنند، اما تعارفات دیپلماسی را هم انجام میدهند. البته ما هم به آن تعارف دیپلماسی گول نمیخوریم؛ میفهمیم پشتش چیست. بنابراین باید به معنا و عمق آرمان‌گرائی توجه شود. پس به طور خلاصه، آرمان‌گرائی یعنی پایبندی به ارزشها و اصول و آرمانها و تأثیرگذاری و تأثیرناپذیری از جهت مخالف و جبهه‌ی مخالف.»

ایشان رعایت مصالح مدیریتی کشور را یکی از مصالح مهم خواندند و افزودند:«هیچ منافاتی وجود ندارد بین انجام دادن وظائفی که جوانی و آرمان‌گرائی به انسان دیکته میکند، و بین ملاحظه‌ی مصالح مدیریتی کشور، ملاحظه‌ی قانون، ملاحظه‌ی تدبیر و درایت مدیریتی در کشور. یعنی میتوان آرمان‌گرا بود، به احساسات جوانی هم پاسخ داد و بر طبق اقتضای جوانی و آرمان‌گرائی عمل کرد؛ در عین حال جوری هم بود که با مصلحت کشور و با مصالح مدیریتی کشور تعارض و اصطکاکی نداشته باشد.»

افراط‌گرای واقعی را باید در میان گروه‌های تکفیری جست که نه انسانیت، نه اسلام و نه قانون جلودارشان نیست، گر چه نام زیبای خدا و پیامبر خدا را می‌برند!

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خطاب به دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه‌السلام در تیرماه 1384 در مورد اصطلاح بسیجی بی‌ترمز فرمودند:«بسیج مظهر ارزش‌های فعال و زنده‌ی یک جوان مؤمن است؛ یکی‌اش هم انضباط است. این‌که شنیده‌اید در جنگ می‌گفتند بسیجی بی‌ترمز است، این یک معنا و حرف دیگری داشت؛ اینها خوب عاشق شهادت بودند و پا بر زمین میکوبیدند. همین شهید عزیزمان، احمد کاظمی را من در جبهه دیده بودم؛ آن‌چنان اقتداری داشت که اشاره میکرد، بسیجیها حرفش را گوش میکردند. این‌طور نیست که بسیجی که عاشق است، مجاز باشد برخلاف امر فرمانده و برخلاف انضباط سازمانی و انضباط عملی در محیط زندگی، یک حرکت بی‌انضباطی انجام بدهد؛ به‌خصوص که دانشجو و شما دانشجوها. ما برای شماها خیلی قیمت قائلیم.»

ایشان همچنین در دیدار مردم در ابتدای سال 91 در مشهد پیرامون برخی اظهار نظرهای تند علیه مقامات کشور در فضای مجازی فرمودند:«من همه‌ی جوانهای غیور کشور را، جوانهای مؤمنِ انقلابی کشور را فرزندان خودم میدانم و پشت سر آنها قرار میگیرم؛ من از جوانان انقلابی و مؤمن و غیور حمایت میکنم؛ منتها همه را توصیه میکنم به این که در رفتار خود، با اخلاق اسلامی رفتار کنند؛ قانون را مراعات کنند. همه باید قانون را مراعات کنند. تجسم انقلاب در قانون جمهوری اسلامی است.»

ایشان در 6 آذر 1393 در دیدار با بسیجیان و مجمع عالی بسیج ضمن اشاره به عرصه‌های گوناگون فعالیت بسیجی فرمودند:«ایه‌ى فکرى، در درجه‌ى اوّل، آن احساس مسئولیّت است که این عقبه‌ى فکرىِ بسیار مستحکمى است براى شما که میخواهید در عرصه‌ى بسیج حرکت بکنید، و شرط لازم که پایه‌ى دوّم محسوب میشود، بصیرت است؛ از این دو چیز یک لحظه نباید غفلت کرد. آن احساس مسئولیّت - یعنى براى خدا، صَبراً وَ احتِساباً؛ پروردگارا، من این کشف علمى را می‌کنم، این مطالعه را می‌کنم، این کار هنرى را خلق می‌کنم، این مبارزه را می‌کنم، این عمل اقتصادى را انجام می‌دهم، این کمک را به زید می‌کنم، این مبارزه را با عَمرو می‌کنم، براى تو؛ چون از من مسئولیّت خواسته‌اى - این احساس مسئولیّت و احساس تعهّد الهى؛ بعد هم آگاهى: بدانیم کجا هستیم، جاى ما کجا است، جاى دشمن کجا است، دشمن کیست، با دشمن با چه سلاحى باید مبارزه کرد. این هم رکن دوّم. با این نگاه، هم دایره‌ى بسیجیان مشخّص می‌شود، هم عرصه‌هاى فعّالیّت بسیج روشن می‌شود.» بنابر این از نظر ایشان اگر روزی بسیج نظامی مهمترین نیروی بسیج بود، اما امروزه کشور برای مبارزه با دشمنان و پیشبرد اهداف انقلاب به سلاح‌های جدید در عرصه‌های جدید نیاز دارد و بنابر این اگر یک بسیجی خود را به عرصه‌ نظامی محدود کند، زمانه خود را نشناخته است.

جنگ 22 روزه غزه، احساس جوانان انقلابی را به خروش آورد تا جایی که بخشی از آنها با تحصن در فرودگاه، خواستار اعزام به مناطق جنگی شدند

• احساسی عمل نکردن در برخورد با جریان‌های سیاسی

رهبری بارها به لزوم افزایش بصیرت در همه نیروها اشاره کردند و از افراط در ستایش یا رد گروه‌های سیاسی و سیاستمداران بر حذر داشته‌اند. ایشان خطاب به دانشجویان پیرامون تجمع در مقابل مجلس پس از مصوبه‌ای پیرامون دانشگاه آزاد، فرمودند:«بحث تجمع در برابر مجلس را مطرح کردید، که من البته در آن مورد هیچ اظهار نظری نمیکنم؛ فقط همین قدر به شما بگویم که شما همه‌اش گله دارید که چرا مسئولین نقدپذیر نیستند؛ خوب، شما هم نقدپذیر باشید! نقدپذیری که فقط مخصوص مسئولین نیست؛ خوب، بالاخره اگر بر دانشجو هم نقدی وارد است، باید نقدپذیری کند. جمعیت زیادی آمدند در مقابل مجلس جمع شدند، شعارهائی هم دادند، شعارهایشان هم بد نبود، یک گروهی هم آن وسط شعارهای تند دادند. البته من نمی‌گویم آنها آدمهای بدی‌اند، نابابی‌اند؛ نه، بالاخره تندی کردند، جوانی کردند؛ اما اگر شما هم معتقدید که این شعارها افراطی بود، زیادی بود، حقش نبود، قبول کنید. اینجور نباشد که بگوئید بالاخره هرچه که گوشه‌ی قبای دانشجو را بگیرد - که دانشجوها قبا هم ندارند! - مورد اعتراض قرار بدهیم. ممکن است به شما هم نقدی وارد باشد؛ نقد را قبول کنید.»

 

ایشان همچنین در جریان شعارهای اعتراضی به حجت‌الاسلام سید حسن خمینی در خرداد 1389 که مانع از سخنرانی وی شد، با معانقه وی در مقابل چشم مردم عملاً چنین برخوردی با سیاستمداران و اشخاص را نهی کردند. ایشان بعدها در دیدار مردم آذربایجان با اشاره به این واقعه و همچنین برهم‌خوردن سخنرانی دکتر علی لاریجانی در قم توسط نیروهایی که خود را انقلابی معرفی می‌کردند، صراحتاً فرمودند:«اینکه شما یک نفر را به عنوان ضد ولایت، ضد بصیرت، ضد چه، مشخص کنید، بعد یک عده‌ای راه بیفتند علیه او  شعار بدهند، مجلس را به هم بزنند، بنده با این کارها هم مخالفم؛ این را من صریح بگویم. این کارهائی که در قم اتفاق افتاد، بنده با اینجور کارها مخالفم. آن کارهائی که در مرقد امام اتفاق افتاد، بنده با اینجور کارها مخالفم. بارها به مسئولین و کسانی که میتوانند جلوی این چیزها را بگیرند، تذکر داده‌ام. آن کسانی که این کارها را میکنند، اگر واقعاً حزب‌اللّهی و مؤمنند، خب نکنند. می‌بینید که تشخیص ما این است که این کارها به ضرر کشور است، این کارها به نفع نیست. با احساساتشان راه بیفتند اینجا، آنجا، علیه این شعار بدهند، علیه آن شعار بدهند؛ این شعاردادن‌ها کاری از پیش نمیبرد. این خشمها را، این احساسات را برای جای لازم نگه دارید. در دوران دفاع مقدس اگر بسیجیها می‌خواستند همین طور بروند یک جائی، طبق میل خودشان حمله کنند، که خب پدر کشور در میآمد. نظمی لازم است، انضباطی لازم است، مراعاتی لازم است. اگر چنانچه به این حرفها اعتنائی ندارند، آنها که خب حسابشان جداست؛ اما آن کسانی که به این حرفها اعتناء دارند و مقیدند که برخلاف موازین شرع حرکت نکنند، باید مراقبت کنند، از این کارها نکنند»

 

در جریان چند انتخابات اخیر، برخی از نیروهای انقلابی و بسیجی سخن از لزوم انشعاب در میان نیروهای اصولگرا میان نیروهای خالص و غیرخالص با توجه به مواضع افراد در جریان فتنه 1388 می‌زدند و اینکه تنها با افراد خاصی می‌توان متحد شد. ایشان در لزوم تنگ‌نگرفتنِ دائره اصولگرایی و حذف عمده افراد از این دائره، در دیدار دانشجویی مرداد 1389 فرمودند: «یک سؤال دیگر این است که بعضی‌ها میگویند وحدت، بعضی‌ها میگویند خلوص؛ شما چه می‌گوئید؟ من می‌گویم هر دو. خلوص که شما مطرح می‌کنید - که ما بایست از فرصت استفاده کنیم و حالا که غربال شد، یک عده‌ای را که ناخالصی دارند، از دائره خارج کنیم - چیزی نیست که با دعوا و کشمکش و گریبان این و آن را گرفتن و با حرکت تند و فشارآلود به وجود بیاید؛ خلوص در یک مجموعه که اینجوری حاصل نمی‌شود؛ ما به این، مأمور هم نیستیم. در صدر اسلام، خوب، با پیغمبر اکرم یک عده بودند؛ سلمان بود، اباذر بود، ابىّ‌بن‌کعب بود، عمار بود، کی بود، کی بود؛ اینها درجه‌ی اول و خالص‌ترین‌ها بودند؛ عده‌ای دیگر از اینها یک مقداری متوسط‌تر بودند؛ یک عده‌ای بودند که گاهی اوقات پیغمبر حتّی به اینها تشر هم می‌زد. اگر فرض کنید پیغمبر در همان جامعه‌ی چند هزار نفری - که کار خالص‌سازی خیلی آسانتر بود از یک جامعه‌ی هفتاد میلیونی کشور ما - میخواست خالص‌سازی کند، چه کار می‌کرد؟ چی برایش می‌ماند؟ آن که یک گناهی کرده، باید می‌رفت؛ آن که یک تشری شنفته، باید میرفت؛ آن که در یک وقتی که نباید از پیغمبر اجازه‌ی مرخصی بگیرد، اجازه‌ی مرخصی گرفته، باید می‌رفت؛ آن که زکاتش را یک خرده دیر داده، باید می‌رفت؛ خوب، کسی نمی‌ماند. امروز هم همین جور است. اینجوری نیست که شما بیائید افراد ضعاف‌الایمان را از دائره خارج کنید، به بهانه‌ی اینکه می‌خواهیم خالص کنیم؛ نه، شما هرچه می‌توانید، دائره‌ی خلّصین را توسعه بدهید؛ کاری کنید که افراد خالصی که میتوانند جامعه‌ی شما را خالص کنند، در جامعه بیشتر شوند؛ این خوب است. از خودتان شروع کنید؛ دور و بر خودتان، خانواده‌ی خودتان، دوستان خودتان، تشکل خودتان، بیرون از تشکل خودتان. هرچه میتوانید، در حوزه‌ی نفوذ تشکل خود، برای بالا آوردن میزان خلوص‌های فردی و جمعی تلاش کنید؛ که نتیجه‌ی آن، خلوص روزافزون جامعه‌ی شما خواهد شد. راه خالص کردن این است.

 وحدت هم که ما گفتیم - که بعد سؤالات دیگری هم در این زمینه شده - منظور من اتحاد بر مبنای اصول است. بنابراین وحدت با کیست؟ با آن کسی که این اصول را قبول دارد. به همان اندازه‌ای که اصول را قبول دارند، به همان اندازه ما با هم مرتبط و متصلیم؛ این می‌شود ولایت بین مؤمنین. آن کسی که اصول را قبول ندارد، نشان می‌دهد که اصول را قبول ندارد یا تصریح میکند که اصول را قبول ندارد، او قهراً از این دائره خارج است. بنابراین با این تفصیل و توضیحی که عرض شد، هم طرفدار وحدتیم، هم طرفدار خلوصیم.»

رهبری در دیدار طلاب حوزه در سفر استانی خود به قم فرمودند:‌ «میخواهند فضای انقلابی را بشکنند، روحانی انقلابی را منزوی کنند. تحقیر بسیج، تحقیر شهید، تحقیر شهادت، زیر سؤال بردن جهاد طولانی این مردم اگر خدای نکرده در گوشه و کنار حوزه به وجود بیاید، فاجعه است. بزرگان حوزه بایستی مواظب و مراقب باشند و مانع بشوند.»

ایشان سپس در مورد رفتار برخی طلاب با بزرگان حوزه اضافه کردند: «یک نکته هم خطاب به جوانان پرشور و انقلابی حوزه است، که متن حوزه غالباً همین جوان‌های پرشور و طلاب انقلابی هستند. عزیزان من! آینده مال شماهاست، امید آینده‌ی کشور شماها هستید؛ باید خیلی مراقبت کنید. درست است که جوان طلبه‌ی انقلابی اهل عمل است، اهل فعالیت است، اهل تسویف و امروز به فردا انداختن کار نیست، اما باید مراقب باشد؛ نبادا حرکت انقلابی جوری باشد که بتوانند تهمت افراطیگری به او بزنند. از افراط و تفریط بایستی پرهیز کرد. جوان‌های انقلابی بدانند؛ همان طور که کناره‌گیری و سکوت و بی‌تفاوتی ضربه میزند، زیاده‌روی هم ضربه میزند؛ مراقب باشید زیاده‌روی نشود. اگر آن چیزی که گزارش شده است که به بعضی از مقدسات حوزه، به بعضی از بزرگان حوزه، به بعضی از مراجع یک وقتی مثلاً اهانتی شده باشد، درست باشد، بدانید این قطعاً انحراف است، این خطاست. اقتضای انقلابی‌گری، اینها نیست. انقلابی باید بصیر باشد، باید بینا باشد، باید پیچیدگی‌های شرائط زمانه را درک کند. مسئله اینجور ساده نیست که یکی را رد کنیم، یکی را اثبات کنیم، یکی را قبول کنیم؛ اینجوری نمی‌شود.»

رهبر انقلاب در دیدار با نیروی زمینی ارتش در اردیبهشت 1391 مطلبی را پیرامون شعار «جانم فدای رهبر» فرمودند که در واقع خطاب به همه نیروهای انقلابی بود:«اوائل انقلاب، در یکی از این کاخ‌های سلطنتی که یک بخشی از نیروی ارتش را آنجا برای پاسداری متمرکز کرده بودند، یک تابلوئی آن بالا زده بودند که مضمونش این بود: ما - یعنی ارتش - اصلاً برای حفظ جان این طاغوت تشکیل شده‌ایم! خب، این خیلی فاصله دارد با منافع ملی. اگر ما در دنیا ارتشی را پیدا کنیم که اعتقاداتش مثل اعتقادات مردم، احساساتش مثل احساسات مردم، خودش نه در خدمت اشخاص و افراد، بلکه در خدمت مردم و در خدمت منافع ملی به معنای حقیقی باشد، این ارتش خیلی ارزش دارد؛ این ارتش شمائید. من مورد دیگری را واقعاً سراغ ندارم. حالا در این کشورهائی که تازه انقلاب کرده‌اند، ببینیم چه به ثمر خواهد نشست و چه کار خواهند کرد؛ ولی تا الان من واقعاً چنین ارتشی سراغ ندارم؛ ارتشی که نه در خدمت قدرت‌طلبیهای شخصی است، نه برای شخص می‌میرد. این را من باید تأکید کنم؛ نه خدا راضی است، نه احکام اسلام اجازه میدهد که ما بگوئیم ارتش ما، یا نیروهای مسلح ما، یا عناصر ما، برای خاطر فلان آدم بمیرند؛ نه. بله، برای خاطر اسلام، همه بمیرند؛ فلان آدم هم برای خاطر اسلام بمیرد. برای برافراشته نگهداشتن پرچم استقلال کشور - که کشور اسلامی است - همه آماده باشند برای مردن در این راه؛ که این مردن، اسمش شهادت است.»

رفتار بسیجی در عرصه فردی و اجتماعی ظرافت‌های ویژه‌ای می‌طلبد که به زیبایی در سخنان رهبر انقلاب در آذر 1390 تشریح شد

جمع‌بندی

بسیج و بسیجی، روح بزرگی است که خود را وقف رشد اسلام و انقلاب در دوره‌ای کرده که سرگرمی‌های گوناگون با ظاهری جذاب در انتظار جوانان است. بدون شک یکی از محورهای اصلی در تداوم گفتمان انقلاب اسلامی و جلوگیری از انحراف آن،‌ همین پدیده مبارکی است که با انقلاب، متولد شده است، با دفاع مقدس رشد کرده است و برکات زیادی را پس از جنگ، نصیب ایران اسلامی کرده است. بسیج سازندگی و خدمت به مناطق محروم و حضور در لحظات حساس نظام را ملت ایران هرگز فراموش نخواهند کرد.

چنین نهالی که قد کشیده و روز به روز بر ثمرات آن افزوده می‌شود، ناگزیر آفات متعددی را به خود جلب می‌کند و این بر عهده باغبان است که آفاتش را زدوده و آن را مهیای فردا سازد. یکی از این آفات، همان‌گونه که در بیانات رهبر انقلاب خواندیم و شنیده‌ایم،‌ امکان تندروی برخی افراد و جوانان پرشور در میان نیروهای انقلابی به ویژه در مواقع حساس است. قطعاً هیچ کس نباید کل بسیج و نیروهای انقلابی را به تندروی متهم سازد، اما این واقعیت نیز درست است که خودِ نیروهای بسیجی باید با اطاعت از توصیه‌های مقتدای خود، بهانه به دست دیگران نداده و با گرایش‌های تندروانه دیگران همراهی نکنند، کمااینکه در عمده وقایع پس از انقلاب، همین‌گونه بوده است.

منابع:

http://rajanews.com/detail.asp?id=187110

http://www.yjc.ir/fa/news/4972087

http://www.saat24.com/fa/doc/news/34710

http://farsi.khamenei.ir

گروه گزارش ویژه لوکسترین ها - پس از معرفی مجتمع دینی الازهر و نقش آن در سیاست مصر، در گزارش‌ ویژه پیشین به شرح ویژگی‌های کشور مصر، روند قدرت‌یابی اخوان‌المسلمین از 1928 تا 1952، آغاز حکومت نظامی سازمان افسران آزاد به رهبری جمال عبدالناصر و تعامل اخوان با ارتش حاکم تا سال 2011 میلادی و آغاز بیداری اسلامی پرداختیم. آشنایی با این تاریخچه مختصر، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای تحلیل صحیح و کارآمد از وقایع دو سال اخیر در مصر است. اکنون در دو بخش به تحلیل رویدادهای حکومت مرسی و حکومت کودتا می‌پردازیم تا به این سؤال پاسخ دهیم که چه شد حکومت اسلام‌گرای مرسی که با آن همه امید و فداکاری بر سر کار آمد، به ناگاه واژگون شد و همه چیز دوباره به دست ارتش افتاد؟ علت سیاست‌های غیرمنتظره مرسی به ویژه نسبت به دول خارجی چه بود؟ سیسی چه در سر دارد و چگونه توانست بر موج مخالفت علیه مرسی سوار شود؟ تحولات مصر به چه سمتی در حرکت است؟

3- مرسی چگونه شخصیتی است؟

«محمد محمد مرسي عيسى العياط» متولد 1951 در استان شرقی مصر و روستای العدوه است که تحصیلات ابتدایی را در زقازیق گذرانده، سپس در قاهره مدرک کارشناسی و ارشد خود را در رشته مهندسی فلزات دریافت کرده است. وی برای تحصیل در دوره دکتری محافظت از موتورهای هواپیما به دانشگاه کالیفرنیای جنوبی رفته در همانجا تا استادیاری دانشگاه ایالتی کالیفرنیا پیش رفته است. سپس دوباره به زقازیق برگشته تا در دانشکده مهندسی به تدریس بپردازد. مردم مصر وی را ابتدا به عنوان نماینده فعال شهر زقازیق در مجلس شورا شناختند پس از اینکه در سال 2000 میلادی توانست رأی آن شهر را بدست آورد. وی بعلت مواضعش، چند بار توسط مبارک به زندان انداخته شد که یکی از آنها 7 ماه به طول انجامید.

در انتخابات مجلس شورا پس از تغییر قانون اساسی، حزب اخوان‌المسلمین و اسلام‌گرایان توانستند بیش از 40% کرسی‌های مجلس را از آن خود کنند و در انتخابات ریاست‌جمهوری نیز، محمد مرسی به عنوان نامزد حزب آزادی و عدالت با اختلاف کمی از احمد شفیق به پیروزی رسید.

مرسی دوره‌ کوتاهی از ثبات نسبی را برای مصر فراهم کرد که البته به دلیل شرایط انقلابی، متلاطم‌تر از دوره مبارک بود. از همان ابتدا سخن از 70 میلیارد دلار خروج سرمایه کشور توسط خانواده مبارک شد. از آن بدتر، سرمایه‌داران مصری سرمایه خود را از مصر خارج کردند و سرمایه‌داران خارجی نیز منتظر ایجاد شرایط سیاسی شفاف‌تر ماندند. توریست‌ها فعلاً به کشورهای دیگر سفر کردند تا تفریح‌شان به عزا تبدیل نشود. پلیس شاید به اشاره ارتش چندان دلیلی برای ایجاد امنیت سخت‌گیرانه نمی‌بیند. اعتصاب در مراکز مختلف، خبری است که هر روز مصری‌ها می‌شنوند. جایگزینی کمک‌های چندمیلیاردی دولت‌های خارجی همچون آمریکا که قطع شده، حل مشکلات میلیون‌ها فقیر و از همه بدتر، تعمیر اقتصاد بیمار مصر که ضربه انقلاب نیز آن را به‌هم‌ریخته‌تر کرد، به سالیان درازی نیاز داشت که همه تحمل آن را ندارند. مشکلات اقتصادی روزبه‌روز بیشتر می‌‌شد.

از طرف دیگر تصور مردم مصر از اخوان‌المسلمین، یک تشکل قدرتمند و سازمان‌یافته بود که توانسته بود در طول 60 سال حکومت ارتشیان، دوام بیاورد. مهارت سازمانی و انضباط تشکیلاتی آنها بی‌نظیر تلقی می‌شد. اما در عمل، مردم مصر با حکومتی روبرو شدند که قدرت مدیریت کشور را نداشت. شاید برخی از مشکلات دولت از عدم همراهی ارتش برمی‌آمد، اما برخی دیگر به ضعف قدرت مدیریت مرسی و اطرافیانش برمی‌گشت. مرسی پیش از ریاست‌جمهوری وعده‌های زیادی در مورد 100 روز نخست زمامداری‌‌اش داده بود، اما تنها 15% از آن به طور کامل تحقق یافت. مدیران تازه‌کار دائماً دچار خطاهای روشن می‌شدند و مدیران باتجربه نیز نگران آینده شخصی خود بودند.

در همین اوضاع، اقتصاد همچنان بیمار بود و دولت در برقراری ارتباط با صندوق بین‌المللی پول که برای بازسازی اقتصادی مصر ضروری بود، دچار مشکل شد. کار بجایی رسید که 70% از احتیاجات غذایی مردم مصر از واردات تأمین می‌شود. 25 تا 40% اقتصاد مصر نیز در اختیار کامل ارتش است که طبیعتاً همکاری لازم را با مرسی نمی‌کردند. تورم شدید به ویژه در محصولات غذایی بوجود آمد و قطعی‌های مکرر برق و صف‌های طولانی در مراکز توزیع سوخت، مردم را کلافه کرده بود.

دعوا بر سر قانون اساسی همچنان ادامه داشت و تیترهای ریز‌و‌درشت رسانه‌ها دائماً موجی از عدم‌ اطمینان را به جامعه تلقین می‌کرد. مردم نمی‌دانستند بالاخره مجلس مؤسسان قانون اساسی پیش‌نویس خود را نهایی می‌کند یا کمیته انتصابی رئیس‌جمهور مانع آن خواهد شد. نهایتاً پس از برگزاری رفراندوم قانون اساسی و رأی 60 درصدی به آن، گروه‌های لیبرال و مسیحی اعلام کردند آنها از فرآیند تدوین پیش‌نویس حذف شده بودند. دیدبان حقوق بشر نیز نارضایتی خود را از برخی ضعف‌های قانون اساسی از جمله تداوم محاکمه شهروندان توسط دادگاه‌های نظامی و عدم وجود آزادی کامل بیان و مذهب اعلام کرد.

مردم مصر زندگی شخصی و دغدغه‌های کوتاه‌مدت خود را دارند و بسیاری‌شان چندان تفاوتی میان مبارک و مرسی نمی‌بینند. اگر شرایط سخت باشد خیلی‌ها دوباره رنگ عوض می‌کنند، و کردند، به ویژه اینکه از روی‌کارآمدن ارتش بیم کمی داشتند، زیرا دیده بودند مبارک نسبتاً به راحتی و پس از 18 روز اعتراض مردمی از قدرت کناره‌گیری کرد.

خبر خوب اینکه وضعیت سیاسی کشور به گونه‌ای شد که هیچ گروهی نمی‌توانست به تنهایی اقتدارگرایی را پیش‌گیرد. اخوان مجبور به ائتلاف با سایر گروه‌ها بود و جالب اینکه گروه‌های لیبرال و مستقل استعداد بیشتری برای ائتلاف با اخوان داشتند تا گروه‌های دینی که از نظر دینی هم مخالف اخوان بودند. این سازوکار در پارلمان و سپس در نگارش قانون اساسی نشان داد گروه‌های اسلام‌گرا به هیچ‌وجه اکثریت مطلق ندارند. اخوان نیز با روحیه دموکراتیک خود تلاش نکرد تا قانون مد نظر خود را تحمیل کند، در نتیجه خشونتی در این زمینه درنگرفت. مرسی در سیاست داخلی و مدیریت ادارات دولتی نیز از اِعمال قدرت ناتوان بود، هم به دلیل حضور بازمانده‌های رژیم مبارک، هم ساز مخالف ارتش و هم داشتن نوعی روحیه دموکراتیک. در نوشتار گذشته گفتیم که حزب عدالت و آزادی به شدت بر دموکراسی و ارزش اخلاق تأکید دارد. مرسی تلاش می‌کرد بدون تنبیه‌هایی که مبارک برای متخلفین از دستورات خود تعیین می‌کرد، کار خود را به پیش ببرد. گویا مصریان زبان زور مبارک را بهتر می‌فهمیدند.

این طرف در ارتش تغییراتی رخ داد، یعنی حسین طنطاوی (10 سال وزیر دفاع مبارک و 16 ماه ریاست شورای نظامی در اداره مصر پس از استعفای مبارک تا ریاست‌جمهوری مرسی)، سامی عنان و مراد موفی کنار رفتند، اما ناظران هر چه تحولات به پیش می‌رفت، درمی‌یافتند که ارتش نه تنها شکست نخورده بلکه برای بازیابی نقش گذشته خود آماده می‌شود. حتی رویکرد دولت مرسی در ارتباط با متحدان ارتش و مبارک یعنی آمریکا و اسرائیل چندان تغییری با گذشته نداشت. این اتفاقات البته از دید ناظران خارجی جزء خبرهای خوش بود اما برای اخوان‌المسلمین خیر. چرا که دائماً بسیاری از حامیان داخلی خود را از دست می‌داد.

دولت به دنبال دوستانی در خارج می‌گشت اما هر چه بیشتر می‌گشت، کمتر می‌یافت. کسی دل خوشی از دول اسلام‌گرا نداشت، آن هم اسلام اخوان‌المسلمین که افتخارش به سیدقطب، مراد سران القاعده است. ایران نیز که ظاهراً به همکاری با مرسی متمایل بود، نه وجهه خوبی در میان سران اخوان داشت (پیش‌تر گفتیم که اخوانی‌ها خاطره بدی از حکومت سوریه در سرکوب نیروهای‌شان و عدم حمایت ایران از آنها دارند، جدا از اینکه گرایش‌های ضدشیعی در برخی نیروهای اخوان وجود دارد) و نه خود در سیاست خارجی با وی اشتراک نظر داشت، زیرا مرسی پیمان کمپ‌دیوید را لغو نکرد، روابط مصر را با اسرائیل قطع و با ایران وصل نکرد ضمن اینکه به جای جهاد علیه اسرائیل بر "به اصطلاح جهاد" علیه بشار اسد تأکید داشت و برای آن اشک می‌ریخت. مرسی حتی در جایگاه رئیس اجلاس عدم تعهد در تهران اعلام کرد حکومت اسد مشروعیت خود را از دست داده و همه باید همبستگی خود با مردم سوریه و آمادگی خود را برای حمایت از سوریه جدید و آزاد اعلام کنند. مرسی همچنین در برابر قتل حسن شحاته از علمای شیعه مصر به دست گروه‌های سلفی که کمی پیش از کودتا رخ داد، سکوت کرد.

مرسی حتی در جایگاه رئیس اجلاس عدم تعهد در تهران اعلام کرد حکومت اسد مشروعیت خود را از دست داده و همه باید همبستگی خود با مردم سوریه و آمادگی خود را برای حمایت از سوریه جدید و آزاد اعلام کنند

روی‌هم‌رفته علاوه بر مشکلات مختلف اقتصادی که گفته شد، در عرصه اجتماعی-سیاسی نیز مردمی که از روی‌کارآمدن اخوان حمایت کرده بودند، به تدریج دریافتند که نه گروه‌های دیگر (به ویژه ارتش) اجازه اِعمال سیاست‌های مدنظر اسلام‌گرایان را می‌دهد و نه خودِ اخوان (شاید به دلیل پایبندی به دین) تمایلی به اقتدارگرایی و تحمیل نظرات خود دارد. در عرصه سیاست خارجی نیز نه تنها رابطه مصر با متحدان مبارک عوض نشده است، بلکه هر روز از متحدان مصر کاسته می‌شود و مصرِ منزوی هر چه کمتر امکان دستیابی به اهداف مختلف خود را دارد. بسیاری از مردم دریافتند که دستاوردهای انقلاب بسیار کمتر از ناآرامی‌ها و نگرانی‌های آن بوده است در نتیجه وقتی فعالان اجتماعی (احتمالاً به اشاره ارتش) از چند هفته پیش از سرنگونی مرسی، آغاز به جمع‌آوری امضا علیه وی کردند، با آنها همراهی کردند.

سیسی در بیانی هشداردهنده از لزوم جلوگیری از «ناآرامی و جنجال سیاسی» سخن گفت و تأکید کرد «شایسته ارتش نیست که بار دیگر به سیاست باز گردد». کم‌کم ناآرامی شهرهای بزرگ را فراگرفت، گروه‌های سیاسی معترض، بازمانده‌های رژیم مبارک و حتی گروه‌های متشکل از جوانان انقلابی که مبارک را به زیر کشیده بودند، اکنون در میدان التحریر علیه مرسی شعار می‌دادند. 7 تن از وزرای مرسی استعفا کردند. سیسی در آن زمان با لحنی بیطرفانه اما تهدیدآمیز به عنوان فرمانده ارتش در بیانیه‌ای خطاب به گروه‌های سیاسی اعلام کرد ارتش بر میزان قدرت خود آگاهی دارد، بنابر این «بهتر است در میان خود به تفاهم برسید. این ارتش، آتش است. با آتش بازی نکنید و نخواهید که وارد بازی شما شود، البته نه اینکه آتشی علیه اهل خود و کشورش باشد. از این رو چاره‌ای جز تفاهم میان ما وجود ندارد... و این گزینه‌ای است که از نهایت اهمیت برخوردار است.». اینها همه ظاهرسازی بود، و البته بهانه برای عدم مقابله جدی نیروهای انتظامی و نظامی با شورش‌گران علیه مرسی.

 سیسی به رئیس‌جمهوری پیشین اجازه داد تا پیامش را برای شوراندن مردم علیه ارتش منتشر کند تا مدرکی علیه وی در دادگاه داشته باشد

نهایتاً ارتش با یک مهلت صوری 48 ساعته به مرسی برای آرام‌ساختن اوضاع و جلوگیری از جنگ مدنی، کنترل را در دست گرفت، مرسی را بازداشت کرد و برای حفظ ظاهر، عدلی منصور را به ریاست‌جمهوری موقت گماشت (کسی که در ژانویه 2014 سیسی را به درجه ارتشبدی ارتقا داد). سیسی به رئیس‌جمهوری پیشین اجازه داد تا پیامش را برای شوراندن مردم علیه ارتش منتشر کند تا مدرکی علیه وی در دادگاه داشته باشد. کمی بعد، اخوان‌المسلمین در مصر و عربستان سعودی به عنوان یک گروه تروریستی اعلام شد و حتی دیوید کامرون اعلام کرد فعالیت‌های این جمعیت در انگلیس را زیر نظر خواهد گرفت. آل‌سعود که بیش از همه از بیداری اسلامی به تنگ آمده بود، مهمترین حامی سیسی در منطقه محسوب می‌شود. پیش‌تر گفتیم سیسی نماینده ارتش مصر در عربستان نیز بوده است. در مقابل ترکیه به شدت برآشفت زیرا مرسی همکار وی علیه حکومت بشار اسد در سوریه و همراه وی در تضعیف ایران و عربستان به عنوان دو رقیب قدرتمند بود.مرسی و اردوغان یک وجه اشتراک دیگر نیز داشتند: هر دو با رویکردی اسلام‌گرا در پی حاکمیت دموکراسی پس از یک دوره حکومت ارتش در کشورشان بودند.

ارتش با یک مهلت صوری 48 ساعته به مرسی برای آرام‌ساختن اوضاع و جلوگیری از جنگ مدنی، کنترل را در دست گرفت

در نهایت مرسی حتی نتوانست حمایت حزب «نور» را که گرایش‌های اسلام سلفی دارد و همرزم اخوان علیه مبارک بود، با خود حفظ کند. این حزب در انتخابات اخیر از سیسی حمایت کرد.

روایت سیسی از علل سقوط مرسی جالب است و البته جانبدارانه. وی معتقد است مرسی نه تنها در داخل تنها با گروه‌های اسلامی کار می‌کرد و در میان همه نهادهای حکومت، دشمن می‌تراشید بلکه زمینه ورود گروه‌های جهادی و سلفی را از افغانستان به مصر فراهم کرد، چرا که هدفش بازسازی امپراتوری اسلامی بود. مرسی با تحمیل ارزش‌های اخوانی بر مردم متکثر مصر، 51% حمایت اولیه را به 5 تا 10% کاهش داد. سیسی مدعی است از حمایت و مشورت آمریکا در اقداماتش برخوردار بوده است اما مرسی مشورت هیچ‌کس را نمی‌پذیرفت و تنها تابع جمعیت اخوان بود. سیسی ادعای مضحک دیگری را نیز مطرح ساخته: «من از آمریکاییان خواستم تا به رئیس‌جمهوری پیشین (=مرسی) کمک کنند تا بر مشکلاتش فائق آید اما آنها کمک‌های مالی گذشته را نیز قطع کردند»!

ژنرال سیسی: «من از آمریکاییان خواستم تا به رئیس‌جمهوری پیشین (=مرسی) کمک کنند تا بر مشکلاتش فائق آید اما آنها کمک‌های مالی گذشته را نیز قطع کردند»

4- ژنرال سیسی چه در سر دارد؟

سیسی البته روایت خود را دارد. وی، هوادارنش و گروه‌های سیاسی حامی‌اش معتقدند مرسی سیاستی متعصبانه و تحمیلی را در داخل به اجرا گذاشت و در خارج نیز با گروه‌های سلفی هم‌پیمان بود. آنها می‌گویند مرسی مصر را به اندازه اخوان کوچک کرده بود. سیسی آمده است تا دموکراسی واقعی را به اجرا گذارد، از جدال‌های بیهوده مذهبی در عرصه سیاست جلوگیری کند، مصر را برای همه گروه‌ها بخواهد، به امنیت و اقتصاد مصر رونق بخشد و خواست‌های انقلاب 2011 میلادی را تحقق بخشد.

اما هشام قاسم فعال و تحلیلگر مسائل سیاسی در قاهره معتقد است در صورت تداوم سرکوب در عین عدم حمایت مردمی که خود را به وضوح در انتخابات اخیر نشان داد، احتمالاً باید منتظر شورش سوم باشیم. بگذاریم تا زمان همه چیز را روشن کند. فعلاً کار سیسی با سرکوب در سیاست داخلی، کسب حمایت آمریکا و عربستان و سازش با ایران در سیاست خارجی به پیش می‌رود. سیسی عبرت‌های زیادی از حکومت مرسی گرفته است.

منابع و مآخذ:

http://www.nbcnews.com/news/world/egypt-asks-youtube-remove-tahrir-square-sex-assault-video-n130296

· http://www.washingtonpost.com/world/africa/in-egypt-election-low-turnout-undercuts-sissis-goal-of-sweeping-mandate/2014/05/28/6e581660-e688-11e3-afc6-a1dd9407abcf_story.html

· http://www.reuters.com/article/2014/06/21/us-egypt-brotherhood-ruling-idUSKBN0EW0B520140621

· http://www.usnews.com/news/world/articles/2014/06/14/egypt-sends-13-to-trial-for-sexual-violence

· http://csis.org/publication/middle-east-notes-and-comment-covering-coup

· http://csis.org/publication/cautious-optimism-egypt

·http://www.washingtonpost.com/world/middle_east/washington-post-interviews-egyptian-gen-abdel-fatah-al-gen-sissi/2013/08/03/6409e0a2-fbc0-11e2-a369-d1954abcb7e3_story.html

·http://www.ar.shafaqna.com/egypt/item/25893

·http://www.france24.com/ar/20140525

· http://www.theguardian.com/media/2014/jun/24/al-jazeera-journalists-sisi-egypt-denied-celemency

· http://edition.cnn.com/2013/07/02/world/meast/egypt-morsy-profile/

·http://www.alarabiya24.com/ar/news/14870

· http://archive.arabic.cnn.com/2012/egypt.elections/4/18/Mohammad-Mursi-Egypt/

·http://www.islahweb.org/ar/content/2012/9/6974/

·http://www.alarabiya24.com/ar/news/14957/

·http://lhvnews.com/ar/news/3118/

·http://www.wijhatnadar.com